In het gebied tussen Holten en Ommen liggen een aantal heuvelachtige natuurgebieden waar het zeer goed wandelen is. Wandel.nl tipt 5 mooie wandelroutes in Salland.
De Sallande Heuvelrug (Foto: Flickr.com/ Peter 2ring).
Door: Nanda Raaphorst
In Salland, de westelijke helft van Overijssel, liggen in het gebied tussen Holten en Ommen een aantal natuurgebieden waar het goed wandelen is: Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug, de Lemeler- en Archemerberg en het Vechtdal. Ze bestaan uit glooiende bossen en heuvelachtige heidevelden die het gebied een bijna Engels uiterlijk geven. Het is er ruim, open en stil en bovendien soms erg mysterieus. Vooral in de winter als grijze nevels de stokoude jeneverbesstruiken omhullen. Spookhazen? Witte wieven? Pas echt spooky wordt het als je een korhoender ziet - was de vogel niet uitgestorven?
Ten noorden van Hellendoorn ligt landgoed Schuilenburg. Eeuwenlang was het landgoed - waarschijnlijk ooit met kasteel - onderwerp van geschillen tussen de hertogen van Gelre en Münster. Het landgoed ligt strategisch: aan de Regge, een riviertje dat onderdeel was van de waterweg tussen Zwolle en Almelo. Bovendien kruist bij Schuilenburg de weg van Zwolle naar Twente de Regge. Van het kasteel is niets bewaard gebleven. Een bakstenen boogbrug en Het Bouwhuis uit 1727, nu rijksmonument, zijn de laatste restjes van de ooit voorname havezate. Er hebben drie kastelen bestaan met de naam Schuilenburg, de andere twee liggen bij Terborg en Almelo.
Wandelroute Trage Tocht Hellendoorn (15 km) begint op landgoed Schuilenburg. Vanaf Het Bouwhuis (in de winter alleen op zondag geopend) steek je dwars de bossen van de Sallandse Heuvelrug over. De wandelroute vervolgt door halfopen landschap en voert na pannenkoekhuisje Onder De Eiken (alleen in de zomermaanden open) richting Reggedal. Het is een fraai dal en misschien wel op z'n mooist is de wandelroute waar je zicht hebt op de Rhaander es. Die ligt op de flanken van de Mekkelink, een kleine stuwwal van zo'n 20 meter hoog.
Start-/eindpunt: Parkeerplaats landgoed Schuilenburg, Schuilenburgerweg 54, 7447 RP Hellendoorn.
De zeldzame Korhoen op de Sallandse Heuvelrug (Foto: Wikipedia).
Wandelroutetip 2: Woeste Route Sprengenberg
De belten van de koning en De Hel
Zijn de bergen in Salland het gevolg van een lekkende zak zand die een reus met zich meezeulde of komen ze door het oprukkende ijs? Deskundigen houden het op het laatste: de Sallandse Heuvelrug, waarvan de Sprengenberg onderdeel is, is een stuwwal die in de voorlaatste ijstijd is ontstaan. Op de Sprengenberg wandel je over glooiende heidevelden en oude akkers, door bossen en smeltdalen. Je kunt Schotse hooglanders tegenkomen en misschien wel een korhoender, maar dan heb je erg veel geluk, want het dier is zeer zeldzaam en wordt met uitsterven bedreigd.
Wandelroute Woeste Route Salland (16,3 km, de wandelroute is niet gemarkeerd) begint bij Herberg De Pas. In de 19e eeuw lag het op het kruispunt van belangrijke handelswegen en in de pas van (= tussen) de twee hoogste bergen van de Heuvelrug: de Grote en de Kleine Koningsbelten (75,5 en 72,5 m). Onderweg komt de wandelroute langs jachtslot Sprengenberg (ook Palthetoren genoemd), langs de fazantenweide (een poel voor amfibieën waarin ook hooglanders pootje baden), door bos en over heidevelden en door de Diepe Hel, een smeltwaterdal, dat volgens de berekeningen van een toppenverzamelaar de lastigste klim is in de omgeving. Via een schaapskooi met speelplek keert de route terug naar af. Op de Haarler Enk verbouwt Natuurmonumenten weer graan.
Start-/eindpunt: Herberg De Pas, Molenweg 2, 7448 RE Haarle (Hellendoorn). Navigeer naar Oude Deventerweg 4, 7448 RL Haarle.
Door het Vechtdal langs Vilsteren Ommen werd wandelgemeente van het jaar 2013, Hardenberg werd nummer twee in 2014, Dalfsen is verkozen tot groenste dorp van 2013 én het groenste dorp van Europa in 2016, kortom, met een wandeling in het Vechtdal zit je altijd goed. De Vecht is een 167 kilometer lange regenrivier die in Duitsland ontspringt. Het Nederlandse gedeelte is zestig kilometer lang. Via speciale niet diep stekende schepen, zogeheten 'zompen', werden katoen, rogge, hammen en eieren over de Vecht vervoerd, maar ook Bentheimer zandsteen voor de bouw van kastelen, kerken en kloosters.
NS-wandeling Houtmars, van Ommen naar Dalfsen (18 km) is onderdeel van de tweedaagse NS-wandeling Mariënberg - Ommen - Dalfsen, die weer het spoor volgt (etappe 2) van het Vechtdalpad. De etappes beginnen en eindigen bij een station. De stations van Dalfsen en Ommen (en Mariënberg) zijn ontworpen door architect Cuypers. De wandeling komt door Vilsteren, een eeuwenoud esdorp, dat ooit bestond uit een hooggelegen akker, omringd door woeste gronden met houtwallen. Tegenwoordig is Vilsteren een groot particulier landgoed, dat bestaat uit landbouwgrond, bos, natuurterrein, maar ook het dorp Vilsteren zelf, inclusief wegen, waterpartijen en het Gasuniecomplex. Je volgt het riviertje de Regge en wandelt o.a. langs kasteel Rechteren. Eindpunt is het station van Dalfsen met Grand Café Het Oude Station. Vlakbij ligt ‘De Zwevende Kei’ (2000), een enorme, dertig ton wegende nepkei van spuitbeton balancerend op een scheve zuil, net als bij een ruïne uit de oudheid. De route is in twee richtingen bewegwijzerd.
Start-/eindpunt: station Ommen/station Dalfsen.
Schaapskudde op de Archemerberg (Foto: Wikipedia).
Wandelroutetip 4: Bergenroute
100% onverhard over de Lemelerberg De Lemelerberg, de Besthmenerberg en de Archemerberg - allemaal bergen die ontstaan zouden zijn toen de zak zand scheurde die een reus uit Duitsland meezeulde om zijn missie te volbrengen: de Zuiderzee dempen. Natuurgebied De Lemelerberg bestaat uit stuwwal de Lemelerberg (met de 78 m hoge Archemerberg als hoogste punt), uit Park 1813, delen van landgoed Archem en de natuurontwikkelingsgebieden Archemermaten en Vossenbelt. Je wandelt er tussen heideveldjes en jeneverbesstruiken, door loofbos, langs bronnen en over stuivende zandvlaktes. Bij 'De Steile Oever' ten zuiden van Ommen brak de Regge ooit door de stuwwal heen, waardoor de Besthmenerberg en de Archemerberg van elkaar gescheiden zijn.
Wandelroute Bergenroute, oftewel de Archemerbergroute (12 km, blauwe paaltjes wandelnetwerk) is een prachtige wandeling dankzij de hoogteverschillen op de heidevelden. Hij start op natuurcamping Lemeler Esch. Op en rond de Archemer- en Lemelerberg wandel je over heuvelachtige paden, nu eens door dennenbossen, dan weer over de heide of door jeneverbosstruweel. Je passeert een grote waterpomp, een reusachtige zwerfkei, een schaapskooi, een grote schuilhut en verschillende uitzichtplateau’s. Halverwege is een boscafé met een sfeervol terras. De klim naar de Archemerberg (78 m) gaat over een natuurtrap en een pad vol boomwortels. Het uitzicht (helemaal totaan Zwolle) tijdens de afdaling aan de westzijde van de Archemerberg is fenomenaal.
Start-/eindpunt: Natuurcamping De Lemeler Esch, Lemelerweg 16, 8148 PC Lemele (met informatie over de wandelroute).
Wandelroutetip 5. Wandelroute Groene Netwerk Wissel Den Ham
Het lijkt zo braaf rond de brink
Den Ham is volgens de Hammenaren een van de mooiste brinkdorpen van het land. Grote trekpleister is de brink, vroeger de weide waar het vee werd samengedreven, daarna de plek waar rond de kerk de eerste winkeltjes opdoemden en de kippen van de omwonenden vrij rondscharrelden. Jaarmarkten en kermissen vonden op de Brink plaats. Berucht was Den Ham in het begin van de 19de eeuw. Het straatarme dorp was de laatste halte op de handelsroute naar Duitsland - het stikte er van rondzwervend gespuis en in de acht herbergen annex huistapperijen werd gebrast bij het leven. Het is nu een stuk rustiger in Den Ham al vind je aan de brink nog steeds een muziektent en een café, braaf wachtend onder fraaie bomen op wat reuring in het dorp.
Wandelroute Groene Wissel Den Ham (15 km) voert vanuit het gezellige centrum van Den Ham over landwegen naar De Zandstuve, een jong natuurgebied dat in de loop van de tijd is omgevormd van stuifzand tot productiebos en van productiebos tot een natuurlijker bos. Je wandelt er over stille slingerpaden en kunt er reeën spotten, roof- en zangvogels. Het tweede deel van de wandelroute voert over graspaden langs sloten en over een rustig boerenasfaltwegje naar de Linderbeek. Je kuiert over graspaden langs madelanden en hooilanden. Onderweg enkele bijzondere adresjes, zoals de Berghoeve Brouwerij. In de voormalige boerderij worden 'eigenzinnige en ambachtelijke speciaalbiertjes' gebrouwen.
Route
Route
Route
Route
Route