Op 20 januari is het Blue Monday, wat wordt gezien als de meest sombere dag van het jaar. Maar zo negatief hoef je het allemaal niet te zien. Wandelen is een perfect middel om je brein fit, gezond en blij te houden. Ga dus vooral naar buiten en maak van Blue Monday Green Monday!
Hoewel Blue Monday als een marketingstunt is verzonnen en niet op wetenschap is gebaseerd, grijpen veel mensen deze ‘meest sombere dag’ aan om aandacht te vragen voor mentale gezondheid. Een uitgelezen kans dus om eens de effecten van wandelen op je brein onder de aandacht te brengen.
Bij wandelen denken we vaak vooral aan een fysieke activiteit. Je voelt het in je voeten, je benen en misschien zelfs je armen als je die stevig inzet. Regelmatig wandelen zorgt ook voor allerlei lichamelijke voordelen. Door het stappen zorg je onder andere voor een betere bloedcirculatie, een betere algehele conditie en sterkere spieren en botten. Met wandelen word je fitter en niet onbelangrijk: je gaat je ook fitter voelen. Dat laatste effect speelt zich vooral af in het bovenste deel van je lichaam. Tijdens het wandelen gebeurt in je brein namelijk nog zoveel meer…
Wandelen stimuleert de hersenactiviteit, de aanmaak van nieuwe hersencellen en de verbindingen tussen verschillende hersendelen. Dit komt doordat tijdens het wandelen allerlei stofjes vrijkomen. Zo maak je door beweging bijvoorbeeld endorfine aan, wat een belangrijk stressverlagend effect heeft. Endorfine zorgt namelijk voor een verlaging van het stresshormoon cortisol. De aanmaak van serotonine helpt ook bij de vermindering van stress en speelt daarnaast een grote invloed op je humeur, je impulscontrole en je zelfvertrouwen. Mensen die met een depressie kampen, hebben vaak een tekort aan dit ‘gelukstofje’.
De effecten van bewegen op je brein zijn misschien groter dan je in eerste instantie zou denken.
Cognitief
En dat is een heel breed. Van cognitieve functies, concentratievermogen, planning, reactietijd, geheugenfunctie, redeneren en een verhoogde hersenactiviteit in je 'rustmodus' tot een betere productiviteit.
Loslaten
Pieker je veel of heb je een druk en vol hoofd? Maak dan even een wandeling in de natuur, want de combinatie van frisse lucht, beweging en de natuurlijke omgeving vermindert piekeren en brengt je brein tot rust. De kunst van het loslaten.
Creativiteit
Loop je vast of bemerk je een mentale blokkade bij jezelf? Ook dan werkt een wandeling in het bos erg goed, omdat het je creativiteit stimuleert en je geest de ruimte geeft. Heel veel schrijvers, wetenschappers en kunstenaars komen tijdens een wandeling op nieuwe ideeën of weten complexe problemen te ontwarren. Probeer het eens uit! Je zal merken dat je daarna fris weer aan de slag kunt. Met een wandeling in de natuur merk je dit zeker, want dit heeft bovendien een herstellend effect op je concentratie en focus.
Fysiologische effecten
De fysiologische effecten van wandelen resulteren in minder stress en een beter humeur. De eerder genoemde stofjes zorgen hiervoor.
Door regelmatig te bewegen ga je je niet alleen prettiger voelen, het helpt ook klachten te verminderen bij onder meer ADHD, angst, autisme, verslaving, burn-out/stress, depressie en PTSS. Sterker nog: een gebrek aan voldoende beweging kan een invloed hebben op het gedrag en zelfs gedragsveranderingen tot gevolg hebben op de factoren openheid, extraversie en vriendelijkheid. Wandelen helpt je letterlijk vooruit te komen. Door de vooruitgaande beweging richt je je meer op de toekomst en minder op je verleden, wat achter je ligt.
Werking natuur
Als je dit in de natuur doet profiteer je extra van die positieve effecten. Een groene, rustgevende omgeving maakt je ontspannen en kalm, wat helpt om los te komen van stress en andere spanningen. Wandelen in de natuur heeft een bewezen effect op het verminderen van angst- en depressieklachten en heeft dus een grote positieve invloed op hoe je je voelt.
De eerdergenoemde stofjes hebben een positief effect op je stemming en daarnaast werkt het buiten actief zijn als een booster voor je zelfvertrouwen. Met een boost aan zelfvertrouwen nemen je zelfbeeld, je zelfcontrole en zelfwaarde toe. Bovendien zorgt zelfeffectiviteit er voor dat je het vertrouwen in je eigen kunnen hebt om invloed op je omgeving uit te oefenen door bijvoorbeeld problemen op te lossen of taken te volbrengen.
Wandelen is een hele makkelijke manier om met mensen in contact te komen en kan sociale isolatie en eenzaamheid voorkomen. Het vergt weinig inspanning om tijdens het wandelen een fijn gesprek te voeren of mensen te ontmoeten. Die verbinding maakt het ook makkelijker om tijdens het lopen samen te werken.
Om het rijtje compleet te maken zijn er ook indirecte effecten als gevolg van de bovenstaande effecten. Beter slapen is daar een heel belangrijk effect van. Het mooiste is nog als je tijdens je wandeling wat zonlicht mee kunt pakken. Dit doet je op meerdere manieren goed. De combinatie van buitenlucht, beweging en daglicht helpt bij de regulering van je biologische klok. Dat zorgt ervoor dat je beter slaapt, en goede nachtrust draagt weer bij aan een betere stemming en je mentale veerkracht.
Daarnaast zorgt bewegen voor gezondere darmen, een verlaging van de cholesterol en heeft het een ontstekingsremmende werking.
(Bron: Loop jezelf beter - Han Baeten)
Wandelen kan zelfs werken als een antidepressiva. In een interview met Wandel.nl zei de bekende Vlaamse psychiater Dirk De Wachter hier het volgende over: “Wandelen werkt goed als antidepressiva. Er zijn evidenced based studies die dat effect aantonen van beweging in combinatie met therapie.”
Dat idee wordt actief toegepast in een oude abdij vlakbij het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven in Kortenberg, waar De Wachter werkt. “In het dagcentrum voor mensen met een ernstige psychiatrische kwetsbaarheid is wandelen met een therapeut één van de activiteiten. De therapeut weet bovendien alles over elke boom of bloem. De kleine of soms wat langere wandelingen zijn zo heel nadrukkelijk een onderdeel van het therapeutisch arsenaal geworden.”
Mentale problemen zorgen in Nederland voor het meeste ziekteverzuim. Bewegen in de natuur kan een grote bijdrage leveren bij het voorkomen van mentale klachten onder werknemers. 20 januari 2025 is daarom omgedoopt tot actiedag ‘Van Blue Monday naar Green Monday’. Dit is een initiatief van het Landelijk Collectief van Wandelcoaches, Alles is Gezondheid, de Beweegalliantie en Staatsbosbeheer. Samen organiseren zij die dag verschillende activiteiten om Blue Monday om te draaien naar een actieve dag in het groen. Zo wil de organisatie de preventieve kracht van bewegen in de natuur onder de aandacht brengen.
In actie
Werkgevers worden opgeroepen voorafgaand aan deze dag de voordelen van bewegen in de natuur onder de aandacht te brengen bij werknemers. Jij kunt zelf ook in actie komen door een wandeling in de natuur te maken. Stichting Gezond Natuur Wandelen organiseert bijvoorbeeld speciaal op ‘Green Monday’ op 19 plekken wandelingen met een gids waarbij je al het goeds van de natuur kunt ervaren.
Wandelaar en liefhebber van woorden Sanne Bloem verzamelt en bedenkt "wandelwoorden": begrippen die ...
Deze vier wandelaars vinden rust in de natuur door mindful op pad te gaan. Van mezelf heb ik een ste...
Heb jij last van somberheid nu de dagen donker zijn en we de komende weken vanwege de coronamaatrege...
Steeds meer mensen zien de voordelen van wandelen. Zeker als je last hebt van stress, onrust of angs...
Wandelen is niet alleen goed voor je lichaam maar ook voor je geest. Het is slim om dagelijks een wa...