Als de natuur in volle bloei is, loert ook weer het gevaar van de tekenbeet. Hoe kun je een tekenbeet voorkomen? Wat zijn de symptomen van Lyme? En hoe verwijder je een teek?
Jaarlijks worden meer dan een miljoen mensen gebeten door een teek en dit aantal neemt de laatste jaren verder toe. In de meeste gevallen is een tekenbeet onschuldig, maar neem een tekenbeet wel altijd serieus. Eén op de vijf teken is besmet met de ziekte van Lyme. Word je door zo'n besmette teek gebeten, dan kun je besmet worden met deze zware ziekte. Wees daarom na een wandeling in de natuur, met name in het voorjaar en in de zomer, altijd alert op teken.
Hoe herken je een teek?
Een teek lijkt op een plat zwart/bruin spinnetje. Het beestje is slechts 1 tot 3 millimeter groot en daardoor slecht zichtbaar.
Ben je net gebeten? Dan lijkt de teek op een zwart puntje in je huid.
Heeft de teek zich al volgezogen met bloed? Dan zwelt hij op en verandert hij in een bruin/grijs balletje ter grootte van een erwt.
in takken van bomen en struiken (beide tot 1 meter hoogte);
tussen dode bladeren dicht bij bomen en struiken.
Ze komen voor in alle mogelijke wandelgebieden, zoals bossen, duinen, weilanden en op de hei. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, vallen teken niet uit bomen. Overigens kunnen teken ook leven in parken en zelfs in je eigen tuin.
Check de tekenactiviteit in je omgeving met een app
Met de Nature Today-app kun je checken wat de tekenverwachting is bij je in de buurt is. De app geeft een overzicht van de tekensituatie in heel Nederland. De tekenverwachting bij jou in de buurt of op de plek waar je wilt wandelen, krijg je door je eigen locatie of elke willekeurige andere locatie in Nederland te selecteren. De app geeft aan of het aantal teken minimaal, gering, middelmatig, hoog of zeer hoog is. Klik op deze link om meer informatie over de app Nature Today te bekijken en om de app te downloaden. De app is de eerste maand gratis, daarna kost deze 2 euro per maand.
Welke voorzorgsmaatregelen kun je nemen?
Als (natuur)wandelaar loop je altijd risico op een tekenbeet. Wel kun je de kans op een tekenbeet verkleinen.
Wandel je in natuurgebieden waar je met je bovenlichaam en hoofd boven de 1 meter hoge takken en bossages uitkomt, dan hoef je alleen je onderlichaam te beschermen:
draag dichte schoenen;
draag een lange broek;
stop je broekspijpen in je sokken;
spuit je kleding in met het insectenwerende middel 'deet' of draag kleding geïmpregneerd met het insectenwerende middel permetrine.
Wandel je in natuurgebieden waar je met je bovenlichaam en hoofd wél in aanraking komt met takken en bossages onder de 1 meter? Bescherm dan naast je onderlichaam ook zeker je bovenlichaam:
draag lange mouwen. De lichaamsdelen die tijdens het wandelen toch ontbloot blijven, kun je insmeren met deet.
Hoe controleer je op teken?
Een tekenbeet is niet altijd te voorkomen. Controleer dan ook altijd je lichaam en dat van je medewandelaars na een natuurwandeling.
Beruchte lichaamsdelen
Teken bijten zich vast over het gehele lichaam, maar verstoppen zich het liefst op warme, vochtige plekken. Check dan ook vooral:
oksels;
knieholtes;
liezen;
bilnaad;
achter de oren;
de haargrens van de nek.
Controleer naast de bovengenoemde risicogebieden ook de rest van het lichaam, zoals het haar, en gebruik zo nodig een lampje of vergrootglas.
Kleding
Controleer ook zeker je kleding en verwijder losse teken. Tip: op witte kleding vallen teken beter op! Bevat je kleding veel teken die zich hebben vastgebeten? Was de kleding dan minimaal 30 minuten op 60 graden of stop de kleding in de droger. Teken overleven dit niet.
Het RIVM maakte de onderstaande film over het controleren op tekenbeten:
Hoe verwijder je een teek?
Verwijder de teek zo snel mogelijk (liefst binnen 24 uur). Je verkleint daarmee de kans op besmetting met de ziekte van Lyme of andere ziekten.
Een teek verwijderen doe je zo:
gebruik géén ontsmettende middelen als jodium en alcohol vóórdat je de teek verwijdert (dat kan namelijk de kans op besmetting vergroten);
gebruik een puntig pincet. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid met het pincet vast en trek hem voorzichtig los. Je kunt ook andersoortige tekenverwijderaars gebruiken, zoals een tekentang (te koop bij onder andere drogisterijen). Lees de gebruiksaanwijzing die hier bij zit. Er zijn ook speciale tekenkaarten verkrijgbaar, waarmee je een teek kunt verwijderen. Deze kun je in je makkelijk in je portemonnee of telefoonhoesje stoppen.
na het verwijderen van de teek gebruik je een ontsmettend middel, zoals jodium of alcohol.
Het RIVM maakte de onderstaande film over het verwijderen van een teek:
Naar de huisarts?
Houd vooral de eerste drie maanden na een tekenbeet je huid goed in de gaten. In deze periode kunnen de eerste uitingen van de ziekte van Lyme optreden. Noteer de datum waarop je gebeten bent en/of de teek hebt verwijderd en let op:
verkleuringen op en/of rond de bijtplek. Een rode verkleuring is normaal. Maar worden de verkleuringen binnen enkele dagen groter of zijn ze ringvormig, ga dan naar de dokter;
klachten als gewrichts- en spierpijn en koorts vooral in de eerste weken na de beet;
gewrichtsklachten, huidklachten, hartklachten en zenuwklachten.
Bezoek bij een of meer van bovenstaande symptomen de huisarts. Ze kunnen duiden op de ziekte van Lyme. Hoe langer je wacht, hoe groter de kans dat er blijvende schade ontstaat! Raadpleeg bij vragen of twijfels over een tekenbeet altijd de huisarts! Die kan bepalen of behandeling gewenst is.
Meer informatie over teken en de ziekte van Lyme
Bezoek voor meer informatie over teken en de ziekte van Lyme de website van het RIVM.
Gezondheid
Gezondheid
Gezondheid
Gezondheid
Gezondheid