Gezonder leven is iets wat geen kwaad kan. Maar wat als (jezelf opgelegde) regels je leven en mindset te veel gaan bepalen? Bestaat er zoiets als té gezond leven? Wandel.nl zet de valkuilen van gezond leven op een rijtje.
Je kunt social media niet openen en geen televisieprogramma kijken, of de leefstijlcoaches bestoken je met goedbedoelde adviezen hoe je (nog) gezonder kunt leven. Een gezonde leefstijl is belangrijk om gezond ouder te worden, ziektes helpen te voorkomen en een juiste balans tussen lichaam en geest te vinden. Het omvat een combinatie van en een juiste balans in voeding, beweging, rust en mentale gezondheid.
Maar door teveel vast te houden aan algemene adviezen verlies je het belangrijkste uit het oog: jezelf. Want wat een gezonde leefstijl is en hoe je zelf verbeteringen aan kunt brengen, is heel persoonlijk. Iemand die al veel in beweging is, heeft wellicht meer baat bij een goede balans tussen bewegen, rust en voeding, dan nog meer te gaan bewegen. Terwijl iemand die juist niet beweegt en rookt al een grote gezondheidswinst kan behalen door allereerst te stoppen met roken. Ook op het gebied van voeding kunnen er enorme verschillen ontstaan in wat gezond is. Een vegetariër heeft een andere voedingsbehoefte dan iemand die volgens de Schijf van Vijf eet, of iemand die een voedselallergie heeft.
Wat voor de één werkt kan voor de ander een averechts effect hebben. Een overeenkomst is er ook: te krampachtig vasthouden aan de gezondheidsregels die je jezelf hebt opgelegd. Dit zijn de grootste valkuilen.
Valkuil bij gezond leven #1: te strenge doelen
Iedere dag 10.000 stappen zetten, in een maand tijd een aantal kilo af willen vallen, iedere dag minstens twee keer een blokje om wandelen, stoppen met snoepen. Je start met volle overgave aan je doelstelling en in het begin lijkt het allemaal ‘als vanzelf’ te gaan. Maar dan komt het moment dat je tegenslag ervaart, door een drukke kantoordag niet aan je stappen komt, of door mantelzorg niet uitgebreid kan koken en toch maar even snel iets afhaalt of in de magnetron opwarmt… De regels die je jezelf op legt, kunnen je dan stress opleveren, omdat je ze door omstandigheden of keuzes op dat moment niet na kunt komen.
Tip: Wil je een blijvende verandering in je leefstijl realiseren, dan is het belangrijk om kleine stappen te nemen. Begin met een haalbaar doel, passend bij je huidige leefstijl en gezondheid. Streef naar die 10.000 stappen per dag, maar neem ook genoegen met de helft. Of neem als doel dat je vier keer in de week in plaats van iedere dag 10.000 stappen op een dag zet. Door de kans op succes te vergroten, vergroot je ook je zelfvertrouwen. En dit vergroot weer de kans op succes. Een vicieuze cirkel, maar dan de positieve kant op.
Valkuil bij gezond leven #2: tussendoor snacken
Als je af wilt vallen is het belangrijk om je calorie-inname aan te passen aan je calorieverbruik. Simpel gezegd: als je meer verbrandt dan je binnen krijgt, val je af. Vind je het lastig om van de snacks af te blijven tussen je maaltijden door of eet je al snel te grote porties? Maak het je dan zo makkelijk mogelijk!
Tip: Zorg dan dat je je maaltijden plant en bewust gezonde keuzes maakt. Plan tijd in om je maaltijden voor meerdere dagen voor te bereiden, zodat je op de dag zelf niet hoeft na te denken wat je zal gaan eten. Neem ook gezonde snacks op in je eetplan. Dit kan je helpen om minder gezonde en impulsieve snacks te vermijden.
Onze dagen zitten zo vol met werk, gezin, sociaal leven, sporten en andere ‘verplichtingen’, dat de dag al voorbij is voor we er erg in hebben. Laat naar bed gaan en vroeg weer uit de veren kan leiden tot een tekort aan slaap met allerlei klachten tot gevolg. Van concentratieproblemen en een tragere reactiesnelheid tot een verlaagde weerstand en een vergrote kans op angsten, diabetes type 2, hart- en vaatziekten en dementie. Je kunt dus nog zo goed je best doen door overdag te sporten en gezond te eten, maar te weinig slaap zal al je harde werken teniet doen. Een volwassene heeft tussen de zeven en negen uur slaap nodig.
Tip: Zorg voor regelmaat. Ga op een vaste tijd naar bed en sta op een vaste tijd op. Zorg voor een rustgevende slaapomgeving. Televisie op de slaapkamer, of telefoon naast je bed? Liever niet. Lees hier onze tips om je schermtijd te verminderen.
Valkuil bij gezond leven #4: moeten bewegen
Bewegen is gezond. Het kan voor de meeste mensen dan ook geen kwaad om meer te bewegen. Maar bouw de belasting wel verstandig op om blessures en overbelasting te voorkomen. Het wordt een ander verhaal als je van jezelf meer móet bewegen, helemaal als dat in combinatie gaat met willen afvallen. De kans bestaat dat je je lichaam niet voldoende rust geeft en te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt om je lichaam optimaal te laten herstellen. Je pleegt dan roofbouw op je lichaam met de nodige gezondheidsrisico’s van dien. In extreme gevallen kan dit zelfs leiden tot sportanorexia, waarbij een overactieve leefstijl de norm is, ook als je te moe bent om te sporten, al pijntjes hebt en gestrest raakt als je een training over moet slaan.
Tip: Wees lief voor jezelf en niet te streng. De beste en blijvende resultaten boek je door veranderingen langzaam door te voeren, zodat je je leefstijl langzaamaan aanpast aan jouw doelen. Vind je het lastig om maat te houden? Denk dan eens het inschakelen van een diëtist, voedingsdeskundige of een personal trainer.
In onze maatschappij staan we continue onder druk. Afspraken, eindeloze to-do-lijsten, te weinig tijd om je dingen gedaan te krijgen, je 10.000 stappen moeten halen... Stress! Nu hoeft dat niet altijd slecht te zijn, maar als je dagelijks stress ervaart kan dat schadelijk zijn voor je fysieke en mentale gezondheid. Tijdens een stressmoment gaan je hartslag, bloeddruk en ademhaling omhoog, voel je je alerter en zul je een verhoogde spierspanning ervaren. Er komen hormonen vrij, zoals cortisol, epinefrine en noradrenaline. Deze reactie wordt ook wel de vecht- of vluchtreactie genoemd. Normaal gesproken keert je lichaam weer terug naar de normale staat als het stressmoment voorbij is. Maar blijft dit aanhouden, dan is het de hoogste tijd om hier eens aandacht aan te schenken.
Tip: Neem tijd voor ontspanning en zelfreflectie. Hierbij kun je gebruik maken van mindfulness, yoga, ademhalingsoefeningen of een fijne rustige wandeling in de natuur. Het helpt je om evenwichtiger in het leven te staan en om te gaan met tegenslagen en onverwachtse gebeurtenissen.
‘Te’ is nooit goed
Gezond leven is een mooi streven. Het maakt je vitaler en gezonder. Maar het is moeilijk om dat perfect te doen als je gevoelig bent voor je eigen regels. Perfect is ook helemaal niet nodig. Gun jezelf dat avondje weg met vrienden, een dagje luieren op een druilerige dag, een stuk taart op een verjaardag of een drankje op een terrasje na een lange wandeling. Juist door soms je eigen regels even aan de kant te zetten en er ontspannen mee om te gaan is het veel makkelijker om de volgende dag weer je (nieuwe) gewoontes op te pakken. Zo wordt gezond leven ook echt gezond.
Gezondheid
Gezondheid
Gezondheid
Gezondheid
Gezondheid