Wandelroutes voor op je bucketlist

Icoon onder de wandelroutes in Nederland die je eens in je leven gelopen moet hebben, is natuurlijk het Pieterpad. Bijna 500 kilometer lang is 'onze' wandelruggengraat die van Pieterburen naar de Sint Pietersberg voert. Sinds de opening in 1983 heeft het pad alle populariteitsrecords verslagen, dus waar vind je nog wandelaars die onbekend zijn met het pad.... Op het 'emmerlijstje' van Wandel.nl staan daarom tien andere, ook prachtige routes. Allemaal in Nederland, allemaal meerdaags, de meeste bewegwijzerd en inclusief Pieterpad goed voor minstens 3490 kilometer wandelen.

Misschien wel het mooiste pad

Het Trekvogelpad is door de lezers van Op Pad ooit verkozen tot de allermooiste onder de LAW's, de officiële langeafstandwandelpaden, beheerd door Wandelnet. Het Trekvogelpad komt door de duinen en polders van Noord-Holland, de loofbossen van de Utrechtse Heuvelrug, de Veluwe, het IJsseldal, en de Achterhoek naar Enschede. Daarbij komt de route ook nog eens door zes vogelgebieden.

Het Trekvogelpad, ook wel ‘Pieterpad-Overdwars’ genoemd, is het langste natuurpad van Nederland. Loopt het Pieterpad grotendeels parallel aan de routes van trekvogels, het Trekvogelpad staat er haaks op. Maximaal genieten van overtrekkende vogels dus! Kiezen? Nee hoor, beide wandelroutes doen, is het advies. "Die mix van Hollandse ingrediënten langs de paden – drassige weilanden, stolpboerderijen, ranke kerktorens, molens, landgoederen, heidevelden en zandverstuivingen – daar lusten we wel pap van", schreven de lezers van Op Pad.

Ook Ronald Plasterk liep 'm

Het Marskramerpad volgt het spoor van de marskramers die langs oude handelssteden trokken om hun waren te verkopen. Tussen Bad Bentheim en Den Haag gaat dat spoor door mooie steden als Oldenzaal, Deventer en Amersfoort. Behalve het schitterende Twente liggen ook het Groene Hart en de fraaie landgoederen bij Wassenaar op de route. Mooi slot van de tocht is de kust bij Scheveningen, waar de zee bijna nooit meer zonder suppers, surfers of zeilers is.

Ooit wandelde Ronald Plasterk met zijn vrouw het Marskramerpad. "Ik vond Twente heel mooi. Daar lijkt het soms alsof je in Zwitserland bent, met weides en beekjes. En vrij uitgestrekt", antwoordt Plasterk in een interview. "Salland was ook prachtig. Ik was al eens in Kootwijkerzand geweest, maar het verraste me dat het zo’n groot gebied was. Wat ik heel bijzonder vond, was dat in Gelderland en Overijssel op tal van plekken rustplaatsen zijn waar je een kop koffie en een koek kunt pakken en even kunt uitrusten op een erf." Die rustpunten moet je zeker niet overslaan op je wandeling. "Een toffe pleisterplaats op je route", zo staat er bij één van de rustpunten geschreven. "Er staat altijd een bakkie leut voor je klaar, je kunt er gebruik maken van het toilet en informatie vinden over de omgeving vinden."

Deze lange natuurroute mag niet aan je aandacht ontsnappen. Het natuurtijdschrift Roots ontwierp de 456 kilometer lange wandelroute en doopte haar om tot 'Langste Natuurpad van Nederland' (een labeltje dat overigens ook Wandelnet gebruikt, maar dan voor het Trekvogelpad). Het pad voert je in 32 trajecten (ruim 655.000 passen volgens de makers) dwars door Nederland, van de rand van de provincie Groningen naar de grens van Noord-Brabant met België.

Roots bracht een wandelgids uit van de route, waarvan ruim 70 procent over onverharde paden gaat, door 136 natuurhotspots (plekken waar je bijvoorbeeld de rode bosmier, het Kempisch heideschaap of het zandoogje kunt spotten), en doorkruist maar liefst vijf provincies en drie nationale parken: Nationaal Park De Hoge Veluwe, Nationaal Park Dwingelderveld en Nationaal Beek- en Esdorpenlandschap Drentsche Aa. Klinkt als een toppertje!

Het Veluwe Zwerfpad is een min of meer 8-vormig pad waarbij verschillende verbindingen/afkortingen mogelijk zijn. Het koppelt de Veluwezoom, het Kootwijkerzand, Loenermark en Nationaal Park De Hoge Veluwe aaneen tot een 'moetje' van de bovenste plank. Je kunt sinds enkele jaren ook een traject door de Renkumse Beekvallei volgen, waaraan bezoekerscentrum/natuurvriendenhuis (Nivon) ligt.

Langs de mooiste rivier van Nederland

Een aanrader voor waterwandelaars is dit IJsselpad, dat door vrijwilligers is aangelegd en wordt onderhouden. Het pad voert langs de volledige lengte van de IJssel (oostzijde), die wordt beschouwd als de mooiste rivier van Nederland. Het pad is opgedeeld in elf etappes en begint op de plek waar de IJssel zich bij Westervoort van de Rijn afsplitst. Na zo'n 224 kilometer finisht het pad bij Ramspol, aan het einde van de IJsselmonding.

Je wandelt steeds zo dicht mogelijk langs de rivier, nu eens over de dijk, dan weer door de uiterwaarden. Alleen als het echt niet anders kan, voert de route door het achterland. Hier en daar valt de route samen met het Hanzestedenpad, het Graafschapspad, het Trekvogelpad en het Maarten van Rossumpad, maar het overgrote deel van het IJsselpad is origineel. Naast de elf doorgaande etappes kent de route vier varianten. Alle etappe-beschrijvingen plus kaarten zijn gratis te downloaden op wandelzoekpagina.

Voor wandelaars die van weidse landschappen houden met statige boerderijen, slingerende dijken en historische vissersplaatsen is deze route het neusje van de zalm. Terpen, dijken, bollen, landerijen, kolenvelden en een bijzonder kasteel - de verschillen en overeenkomsten tussen West-Friesland en Friesland maken deze route extra leuk.

Stap voor stap het hoofd 'ontstoppen'

"Je hoeft geen pelgrim te zijn om te kunnen genieten van deze route die tot diep in Limburg voert." Dat is de openingszin op de site van het Pelgrimspad. Daarna wordt al snel duidelijk dat het niet gaat om een wandelpad maar om een wandelpelgrimage. Dat is wandelen met een bijzonder doel dat meestal religieus is, maar waaraan de wandelaar zelf vooral betekenis geeft. Om het maar even concreet te houden: het Pelgrimspad is een wandelpad voor iedereen die ervan houdt de ene voet voor de andere te zetten en zijn hoofd leeg te maken. Of, zoals iemand zei: "Ik wil stap voor stap mijn hoofd ontstoppen."

Het pad begint in Amsterdam (aan het Begijnhof) en voert via Gorinchem naar 's Hertogenbosch. Welke wonderen en mirakels de wandelaar te wachten staan, blijft een verrassing. Wel is het zo dat je geweldig kunt uitwaaien in de uiterwaarden van de Bommelerwaard, terug in de tijd kunt in het vestingstadje Heusden (met Mariakapel) en je je kuiten kunt testen op de zandvlaktes van de Loonse en Drunense Duinen. Doen? In Den Bosch sluit het pad aan op Pelgrimspad deel 2, dat in 250 kilometer naar Maastricht voert.