Direct naar de content Direct naar de hoofdnavigatie Direct naar de footer
Route

Ongerepte natuur en unieke historie: wandelen op Terschelling

De Waddeneilanden bieden talloze mogelijkheden om al wandelend van unieke en ongerepte natuur en ongekende vergezichten te genieten en een bijzondere historie te ontdekken. Dat geldt zeker voor Terschelling.

Ongerepte Natuur En Unieke Historie Wandelen Op Terschelling: Natuur terschelling
(Foto: © Flickr)

Voormalig voetbaljournalist Iwan van Duren schreef over het eiland in zijn boek  '101 dingen die je moet weten over Terschelling'.  Met zijn werk in de hand ontdekken we een veelzijdig en soms zelfs een beetje een mysterieus eiland. Wil jij Terschelling ook ontdekken? Doe dan mee met onze winactie! 

Navigeren door de ruige natuur

Het zal voor de meesten geen verrassing zijn dat Terschelling rijk is aan mooie en deels ongerepte natuur. Dat is bij uitstek zo op de Noordsvaarder, een zandplaat die lang geleden volledig los lag van het eiland, maar aan het einde van de negentiende eeuw vastgroeide aan Terschelling. Het gebied aan de Westkant van Terschelling, met het haast iconische Groene Strand en Paviljoen De Walvis, biedt wandelaars serieuze uitdagingen. Veelal onverharde paden waarvan in de natte periode grote delen onder water kunnen staan, uitgestrekte zandplaten, stuivende duinen, snijdende wind, de Noordsvaarder heeft het allemaal. 

Het is met recht een gebied met ongerepte natuur en dus is het haast onvoorstelbaar dat het lang geleden oefenterrein van Defensie was. ‘Je kunt de kogelhulzen nog vinden’, schrijft Van Duren. Het gebied vraagt van de wandelaar een gedegen voorbereiding en goede navigatieskills én een degelijk paar laarzen.

Ongerepte Natuur En Unieke Historie Wandelen Op Terschelling: Noordsvaarder Terschelling
Wandel tijdens het Noordsvaarder boswachterspad langs de grote zandbanken. (Foto: © Shutterstock)

Het Boswachterspad Noordsvaarder is zo’n uitdagende route. Vanuit de haven van West-Terschelling voert het Boswachterspad wandelaars daadwerkelijk over één van de zeldzame herkenbare paden, langs het Groene Strand, over de duinenrij en langs de grote zandbanken en het strand in het uiterste westen, waar de gewone en de grijze zeehond zich regelmatig laten zien. Juist omdat de beschreven route over één van de weinige echte paden gaat, moet je het pad wel blijven volgen om niet te verdwalen. Eenmaal begonnen moet je dus doorlopen of dezelfde weg teug nemen. 

Opruimen en goud zoeken

Strandjutten. Als het ergens kan, dan toch op Terschelling, decor van de verhalen van het fictieve personage Sil de Strandjutter uit het gelijknamige boek en latere tv-serie. Een boer die zijn inkomen aanvulde met jutten. Icoon van het eiland, ‘gewoon een doorsnee arme Terschellinger’, zoals Van Duren hem omschrijft. Zoals zo vaak is de werkelijkheid minder romantisch, al was het maar omdat jutten officieel verboden is. Al maakt het nogal uit of je hier en daar aangespoelde kleine waar van beperkte waarde meeneemt of dure spullen aantreft. Bovendien bestaat er tegenwoordig zoiets als ‘groen jutten’, ofwel milieujutten.

Ongerepte Natuur En Unieke Historie Wandelen Op Terschelling: Plastic strand
Ruim afval op tijdens het jaarlijkse evenement van de Waddenvereniging. (Foto: © Shutterstock)

Er zijn verschillende initiatieven, zoals het jaarlijkse evenement van de Waddenvereniging in samenwerking met StayOk, waarbij samen met wadgidsen al wandelend over het strand en door de duinen bijzondere vondsten worden en gedaan en afval wordt opgeruimd. Maar je kunt ook op eigen gelegenheid tijdens een wandeling afval in een zak doen en die achterlaten bij een strandpaal. Vervolgens kun je het paalnummer telefonisch doorgeven aan stichting Milieujutter en dan halen zij de zak op.  

Wie met enig historisch besef de stranden van Terschelling afstruint op zoek naar mooie vondsten, kan niet om het verhaal van de Lutine heen. Volgens de overlevering vertrok dit schip in 1799 uit Engeland met een lading zilver en goud ter waarde van bijna een miljoen Engelse ponden. In de nacht van 9 op 10 oktober verging het schip ergens tussen Vlieland en Terschelling in een zware storm. Van de lading ontbreekt ieder spoor… Menig Terschellinger vraagt zich zo nu en dan of er voor de kust op de bodem van de zee een schat ligt te wachten. Je kunt er ook al wandelend naar op zoek, bijvoorbeeld met Outdoor Escape Game Terschelling, een wandeling en spel ineen, van zo’n tweeënhalf uur.   

Naar het Drenkelingenhuisje

In het boekje Wandelen op Terschelling, een samenwerking van Staatsbosbeheer, de Stichting "sporen in het zand" en de VVV, zijn op basis van een trajectenstructuur en knooppunten talloze wandelingen te vinden, die tevens met paaltjes zijn gemarkeerd. Traject 34 en traject 01 voeren wandelaars naar het Drenkelingenhuisje, eigenlijk een bezienswaardigheid die je bij een bezoek aan Terschelling niet mag missen. In de praktijk starten wandelaars vrijwel altijd bij Strandpaviljoen Heartbreak Hotel in Oosterend. Vanaf daar kies je voor het karrespoor (traject 34) of loop je over het strand (traject 01) richting het huisje. Eenmaal aangekomen kun je genieten van zicht op een prachtig duinlandschap en is er een goede kans om (jonge) zeehonden te spotten.

En natuurlijk is er het verhaal achter het Drenkelingenhuisje zelf. Zoals helder beschreven staat in ‘101 dingen die je moet weten over Terschelling’, werd de bouw van het huisje in 1865 afgerond en in september van dat jaar goedgekeurd. Het was een noodopvang voor overlevenden van schipbreuken op de Boschplaat, daar waar de meeste schipbreuken plaatsvonden. Wie erin slaagde de kust te bereiken, kon daar de eerste uren doorbrengen tot er hulp kwam. Het huisje zelf is een bijzondere bezienswaardigheid. Een klein, wit huisje met kleine raampjes op vier palen als enige bebouwing op een groot, wit strand.

Ongerepte Natuur En Unieke Historie Wandelen Op Terschelling: Drenkelingenhuisje Terschelling
Het Drenkelingenhuisje was een noodopvang voor overlevenden van schipbreuken. (Foto: © Shutterstock)

Op zoek naar kabouters

Ook het Kabouterpad is zo’n Terschellings begrip dat je bij een bezoek aan het Eiland eigenlijk niet mag missen. En dat geldt vooral voor gezinnen met kinderen. Het verhaal gaat dat er werkelijk kabouters leven op Terschelling. Op het kabouterpad, een traject van ruim twee kilometer, gaan kinderen van 3 tot en met 6 jaar daadwerkelijk op zoek naar kabouters, die zelf de weg wijzen. 

Ongerepte Natuur En Unieke Historie Wandelen Op Terschelling: Kabouterpad Terschelling
Bewandel het Kabouterpad, een traject van ruim twee kilometer. (Foto: © Shutterstock)

Getooid met puntmuts en rugzak gaan de peuters en kleuters op zoek naar sporen van kabouters en wie weet komen ze een kabouter tegen. De route voor de kleintjes is uitgestippeld door de bosrijke omgeving vanaf Badweg Hoorn in Hoorn. De omgeving doet zo aan kabouters denken, dat het Jean Dulieu (pseudoniem van Jan van Oort) kort na de oorlog na een bezoek aan Terschelling inspireerde tot de creatie van Paulus de Boskabouter. 

Kerkhof onder water

Ook aan de westkant van Terschelling, deels over het eerder genoemde Groene Strand, kun je de wandelroute Doodemanskisten en Seinpaalduinen van 4,5 kilometer lopen. De bekendste route start en eindigt bij Strandpaviljoen De Walvis en voert langs schitterende natuur en indrukwekkende uitkijkpunten, waaronder het Kaapsduin, het hoogste punt van Terschelling. Daar staat ook het Seinhuisje, dat kort na de Tweede Wereldoorlog werd gebouwd als peilstation voor de marine. Vanaf het Kaapsduin kijk je uit over het dorp en het wad en soms kun je zelfs Vlieland zien. 

En je komt op deze route dus langs Doodemanskisten, een meertje in de duinen met een bijzondere sage van honderden jaren geleden, beschreven door Van Duren. Na een scheepsramp voor de kust van Terschelling spoelden er zoveel lijken van zeelieden aan, dat zij onmogelijk allemaal op het kerkhof begraven konden worden. Een prinses, een soort beschermheilige van het eiland, liet geulen graven om het water rond haar Kasteel in weg te laten lopen en liet alle zeelieden begraven op het drooggevallen land. Later werden de geulen gedicht en kwam het ‘kerkhof’ weer onder water te staan. Zo ontstond Doodemanskisten. 

Ongerepte Natuur En Unieke Historie Wandelen Op Terschelling: Dijk Terschelling
(Foto: © Pixabay)