In het noorden van de Veluwe, kom je tijdens je lentewandeling allerlei vogelsoorten tegen. Je ziet hier een grote diversiteit aan bomen en doodhout waarin vogels lekker kunnen nestelen. Hoe kun je hier als wandelaar van genieten, zonder vogels te verstoren in hun broedperiode? Lees de tips van de boswachter.
In de serie 'Wandelen, natuurlijk!' nemen we je mee langs actuele natuuronderwerpen voor wandelaars, samen met de boswachters van Staatsbosbeheer. We gaan samen onderzoeken hoe wandelaars kunnen bijdragen aan een rijkere natuur. In deze editie komt boswachter Alex Plantinga aan het woord over wandelen in het vogelbroedseizoen.
“Op de wandelpaden in de Veluwse bossen, kun je geregeld vogels spotten. Zeker als je wat vaker omhoogkijkt, dan zie je bijvoorbeeld een ovaal gat in een boom dat een zwarte specht heeft gemaakt. Geniet daarvan als wandelaar, maar ga niet actief op zoek naar nesten. Dat kan de vogels verstoren en de kans bestaat dat ze dan niet terugkomen naar hun nest”, vertelt Alex Plantinga. Hij is boswachter bij Staatsbosbeheer in de gebieden op de Noord-Veluwe. Deze natuurgebieden liggen tussen de plaatsen Ermelo, Putten, Vierhouten en Nunspeet in. Het Zwolse Bos, de Noorderheide, het Vierhouterbos en het Speulder- en Sprielderbos.
Veel wandelaars vinden het interessant om juist in het nest te kijken en deze te fotograferen, maar zij weten niet dat dankzij hun aanwezigheid, mogelijk een heel 'legsel' verloren gaat. Zie je een nest, kom dan echt niet in de verleiding maar loop rustig weg, is het advies van de boswachter.
Door de grote verscheidenheid aan boomsoorten, is het in deze bossen en op de heide goed mogelijk verschillende vogels te spotten. Alex adviseert wandelaars dan ook een verrekijker en een zakvogelgids waarin je de vogelsoorten op kunt zoeken, mee te nemen. Zo leer je meer over de natuur tijdens je wandeling.
“We hebben stukken waarin veel dikke beukenbomen staan, daarin kan de zwarte specht zijn holen goed maken. Ook de kuifmees en bosuil leven graag in deze bossen. En in de naaldbossen met doodhout zitten dan weer andere vogelsoorten zoals mezen, boomklevers en boomkruipers. Dode bomen laten we expres liggen en staan, want sommige vogels eten de insecten die daarin leven en sommigen maken er hun nest in”, zegt Alex.
In dit noordelijke deel van de Veluwe zijn alle opengestelde gebieden van Staatsbosbeheer tijdens het broedseizoen gewoon toegankelijk voor wandelaars. Zolang ze niet achter vogels aangaan of bij hun nest staan om te wachten, kunnen de vogels hun gang gaan. “Wat we vragen aan wandelaars, is om op de paden te blijven, de hond aan te lijnen en absoluut niet voor- of na zonsondergang in de natuur te zijn. Dit zijn het hele jaar al de regels. Maar nu in de kraamkamer van de natuur, zijn deze regels essentieel voor het beschermen van het jonge leven en hun hardwerkende ouders.”
Op de heide broedt een heel aantal vogels dat hun nest op de grond maakt. Alex: “Als mensen hun hond aangelijnd en op de paden houden, schrikken deze vogels niet op in hun broedgebied en geven we ze in deze periode de rust die ze nodig hebben. Dat betekent dat in een aantal hondenlosloopgebieden, wandelaars hun hond soms een stukje aan de lijn moeten houden.”
“Verder is het vooral fijn om te genieten van de schitterende vogels die op de Veluwe zitten. Met een zakvogelgids kun je perfect je waarneming bijhouden en noteren welke soorten je allemaal al gezien hebt. Daar is de Veluwe perfect voor!”
1. Het begint allemaal met een goede verrekijker. Op deze pagina vind je kooptips.
2. Meer lezen over hoe je een verrekijker eigenlijk het beste gebruikt? Je leest er alles over in dit artikel.
3. De app BirdNET helpt je bij het herkennen van vogelgeluiden. Je neemt het geluid op en ziet meteen wat je hoort. De app is gratis beschikbaar voor Android en iOS.
4. Houd je waarnemingen bij op waarneming.nl. Dit is dé database waar vogelaars in bijhouden welke soort ze waar hebben gezien. Je kunt bijvoorbeeld zoeken per wandelgebied en kijken of er recent vogels zijn waargenomen. De echt zeldzame waarnemingen vind je op dutchbirding.nl.
5. Koop een zakvogelgids, bijvoorbeeld ‘ANWB Vogelgids van Europa’ of ‘Zakgids vogels van Nederland en Belgie’. Dit zijn beide goede veldgidsjes die de Vogelbescherming aanraadt. Je stopt ze zo in je binnenzak en kunt er meteen mee op pad.
6. In Hoog Buurlo op de Veluwe kun je bijvoorbeeld mooie vogelwandelingen maken. Deze en andere wandeltips door het hele land, vind je in dit artikel. Andere mooie (waterrijke) vogelgebieden in Nederland zijn bijvoorbeeld de Kwade Hoek, de Biesbosch, de Weerribben.
7. Een leuke manier om wat meer te leren over verantwoord vogels kijken, is door te luisteren naar de Vogelspotcast van vogelaar Arjan Dwarshuis en zijn jeugdvriend Gisbert van Baalen, die nog geen kraai van een ekster kan onderscheiden. Samen ontdekken ze de meest uiteenlopende vogelsoorten, aangevuld met veel beginnersvragen en mooie anekdotes. Je krijgt meteen inspiratie waar je kunt gaan wandelen en vogelen.
8. Word lid van de Vogelbescherming. Zij beschermen vogels en hun leefgebieden met jouw steun en op de website vind je heel veel informatie over vogelherkenning, vogelreizen en bijvoorbeeld excursies. De experts van de Vogelbescherming zullen je kennis over vogels zeker vergroten!
9. Zoek je wandelbestemming uit op de aanwezigheid van vogelkijkhutten en laat je verrassen door wat er langs vliegt. De hutten staan vaak niet voor niets op strategische plekken waar je bijzondere soorten kunt zien. Hier sta je goed in de luwte, zonder dat je de vogels verstoort en met een grote kans dat ze toch dichtbij komen.
10. Neem altijd een afvalzakje mee in je rugzak, en gooi niets op de grond. Waar je ook gaat vogelen, laat de kijkplek netjes achter. Het kan voor vogels gevaarlijk zijn, soms raken ze verstrikt in het afval of ze gebruiken het voor het nest. Dat is niet wenselijk.
Misschien is het je al opgevallen tijdens je wandeling in de uiterwaarden: hier en daar zie je bordj...
Vogels zien tijdens je boswandeling begint vaak met het horen van vogels. Wandel.nl vertelt je meer ...
Sierlijke poten, een lange rechte snavel en een oranjebruine kleur. De grutto is sinds een paar jaar...
Neem jij tijdens een wandeling de tijd om goed om je heen te kijken? Vogelaar Arjan Dwarshuis doet n...
Verrekijkers zijn er in diverse soorten en maten. Welke is geschikt om mee te nemen tijdens je wande...