Het Arnhemse Broek is een prachtwijk zoals ons land er een heel aantal telt, en daarvan is bekend dat er altijd wat te plandelen valt. Het is ook een wijk met een sociaal gezicht. En een vrolijk gezicht, als je op dat van buurtbewoner Heidi Wentink af mag gaan.
Eerst even dit... Plandelaars winnen in Nederland steeds meer en gelukkig ook een steeds schoner terrein. In deze serie volgen we Anton Damen, alias de Plandelman, op zijn missie om wandelaars bewust te maken van de afvalberg. Hij ontmoet maandelijks een wandelaar die op zijn of haar manier positief bijdraagt aan de wereld. Samen gaan ze plandelen!
Heidi gaat al drie jaar lang met opruimmateriaal op pad en met flatbewoners, en sinds een tijdje ook asielzoekers die verderop op opvangschepen wonen. Voor mannen als Dawood, Eren en Ahmet is een rondje met haar een welkome onderbreking van de monotonie aan boord van hun opvangschip dat aan de Nieuwe Kade voor anker ligt, en bovendien een kans om wat meer van de Nederlandse taal en cultuur te leren.
Heidi’s opschoonrondes beginnen en eindigen in een weinig luxueuze Blokhut, maar de deelnemers klagen niet. Dawood van 24 uit Irak, zegt lachend dat de lekkage in het dak hem doet denken aan de lekkende container in het kamp waar hij tien jaar lang zat. De achtergronden van de mannen lopen behoorlijk uiteen. De een was in een vorig leven schooldirecteur, de ander dierenarts of kraanmachinist. Nu zijn ze in Nederland in de hoop op een verblijfstatus. Maar wat te doen in de tussentijd? Nou, met Heidi op pad! Want die dacht twee jaar terug: zij vervelen zich te pletter en willen in contact komen met Nederlanders, ik ruim zwerfafval en kan alle hulp goed gebruiken. “Door samen op te trekken hebben zij wat te doen en op het whiteboard in de blokhut schrijven we woordjes om te leren.˝
Wat voor Plandelman eigenlijk een leermomentje is, is dat het anders dan van tevoren gedacht geen zware exercitie is – maar vooral een gezellige boel. Heidi: “Ik mag het eigenlijk niet zeggen, maar stiekem vind ik dit gezelschap veel leuker dan met alleen maar wijkgenoten. Deze jongens zijn zo spontaan. Het is meestal lachen, gieren, brullen. Alsof ik met mijn broertjes loop. En weet je wat het gekke is? Sommige mensen hebben de halve wereld afgereisd, maar met asielzoekers wandelen, lijkt een beangstigend idee. Vreemd.”
Sommige mensen hebben de halve wereld afgereisd, maar met asielzoekers wandelen lijkt een beangstigend idee?
Als we voor een groot flatgebouw lopen waarvan op de gevel een uitvergrote oude Hollandse meester als muurschildering prijkt, roept dat bij Dawood een herinnering op aan zijn eerste reis in Nederland, naar Ter Apel. Langs de kant van de weg zag hij een groot bord met daarop een Van Gogh-prent, zo mooi en ook zo herkenbaar voor iemand die een halve wereld van ons vandaan, in een uitzichtloze situatie opgroeide. Tegen Heidi vertelde hij over de verschrikkingen als Jezidi-minderheid waar IS het op voorzien heeft. Hij heeft ‘het meest schrijnende verhaal’ van al haar mannen: een intelligente jongeman die zijn leven in duigen zag vallen. "Ben je ooit in Irak geweest?", vraagt hij mij. Ik antwoord ontkennend. Zijn reactie: "Doe ook maar niet doen!"
Dat Dawood enorm pienter is, blijkt wel uit zijn indrukwekkend niveau van Nederlands. Hoe lang ben je al in ons land? "Tweeënhalve maand." Wauw! Hoe leerde je zo snel onze taal? "YouTube-filmpjes op de boot." En waarschijnlijk is zijn woordschat ook wat groter dankzij de plandelingen met Heidi. Terwijl Dawood een perkje schoon vist, vraag ik hem of de bende bij ons groter of kleiner is dan als we in Irak aan de slag waren gegaan. Hij maakt Plandelman weer een illusie armer – overal op de wereld blijkt het volgens hem een even groot zooitje, helaas.
Met andere deelnemers, zoals Ahmet, gaat de communicatie veel stroever, want hij kan of durft geen Nederlands of Engels te spreken. Voor Heidi is dat geen probleem, want die laat Eren of Dawood het dan in het Turks of Kurmanji vertalen en zelf kan ze, als oud-taalmaatje van een Turkse vrouw ook nog wel een handjevol begrippen. De wekelijkse wandeling levert altijd gesprekstof op, en dat is de bedoeling. Als iemand de hele weg alleen maar wil praten of vol vragen zit en daardoor niks oppikt? Niet erg, de buit aan zwerfafval is bijzaak. "En toch hebben al die mannen aan het eind zeker anderhalve vuilniszak vol van straat geraapt."
Als de zakken zijn afgestort en de mannen aan de thee zitten, zit het werk voor Heidi er nog niet helemaal op. De blokhut moet straks weer op orde en ze maakt ter afsluiting een verslagje en fotocollage. Die tomeloze inzet is extra indrukwekkend, als je weet dat zij haar studie Maatschappelijk Werk moest opgeven toen bij haar het chronisch vermoeidheidssyndroom werd geconstateerd. Morgen wordt het dus een dag om bij te tanken.
Tegelijkertijd geven deze acties haar ook een energieboost. De grootste kick tot nu toe, daar hoeft ze niet lang over na te denken. "We kregen eind vorig jaar van Mike van Heel van Arnhem Schoon en Kevin van Vitesse Betrokken kaarten voor Vitesse-Heereveen. Met negen man op de fiets, het was net een schoolreisje." Dat het een absolute rampavond was voor de Arnhemse club, mocht de pret niet drukken. "De Turkse asielzoekers vonden het een tamme bedoening, dat Nederlandse publiek dat rustig op de bankjes zit. Dat gaat er in een Turks stadion toch net wat anders aan toe."
Als duurzame ondernemer is Merijn Everaarts een echte topper. Of moeten we een echte dopper zeggen? ...
Wil je in Amsterdam bekijks trekken, dan moet je van goeden huize komen. Of met een wandelstok door ...
Waar rook is, zijn peuken. Heel veel peuken, en helaas belanden veel daarvan op de grond en in de na...
In de strijd tegen zwerfafval kan iedereen een steentje bijdragen. Of blikje, in het geval van Bas. ...
Met #getwasted maakt Annelies alias De Groene Witte niet alleen Instagram wat mooier, maar straks oo...