Direct naar de content Direct naar de hoofdnavigatie Direct naar de footer
Blog

Op pad met een pro: plandelen met de Zwerfinator

Bekend als de 'Zwerfinator’, heeft Dirk Groot het oprapen van zwerfafval in Nederland groot gemaakt. Maar Dirk doet meer dan plandelen alleen. Elk blikje, flesje, wikkel of snipper wordt door hem ook gefotografeerd, gewogen en beschreven. Maar eh... waarom?

Anton Damen
afbeelding van de Zwefinator in actie met een afvalprikker.

"Omdat ik knettergek ben", verklaart de enige echte Zwerfinator. Maar dat is Dirk natuurlijk allesbehalve, ook al zorgt hij vandaag beslist voor een bijzonder tafereel. Met een grote bolderkar en in de tropische zon struint hij in een fluorescerend veiligheidshesje gewapend met grijpstok en smartphone over de middenstrook van de Amersfoortse ringweg.

afbeelding van de Plandelman en de Zwerfinator
De Plandelman en de Zwerfinator (rechts).

In opdracht

Onverstoorbaar voor het voorbijrazende verkeer plukt Dirk al het zwerfafval van de grond en fotografeert hij elk item voordat het in een van de manden wordt gebonjourd. In een vloeiende beweging, want hier is een meester aan het werk die dit al sinds 2014 zo doet. Soms in opdracht, zoals vandaag. "McDonald's Nederland wil van alles weten over het zwerfafval rond hun McDrive's, om het probleem op verschillende manieren gericht aan te kunnen pakken en om te weten of en in hoeverre genomen stappen werken."

Niet treuzelen

Een andere keer loopt Dirk voor zijn eigen onderzoek naar onder meer de tastbare effect van statiegeld. "Want kleine plastic flesjes vind ik sinds vorige zomer veel minder dan voorheen. Het bewijs dat het statiegeldsysteem werkt, en het beste argument om niet te treuzelen met de invoering op blikjes." Het gaat de Zwerfinator allemaal niet snel genoeg.

afbeelding van de Zwerfinator in actie met een kar met afval.
De Zwerfinator in actie.
Bij de blikjes is Red Bull een topscoorder
afbeelding van de Zwerfinator in actie, plandelend in het gras.
De Zwerfinator in actie.

Data verzamelen

Het gros van zijn uren gaat zitten in het lopen van de routes - zo'n duizend kilometer per jaar. Doordat Dirk bijhoudt wat hij waar vindt, kan hij de meest interessante tabellen en inzichten genereren, zoals verspreidingspatronen, de verhouding kapotte versus puntgave flesjes, de vervuilingsgraad per vierkante meter of de meest gevonden merken. "Bij de blikjes is Red Bull een topscoorder. Dat voert het onderbuikgevoel dat de drinkers allemaal aso-pubers zijn. Maar toen ik de inhoud van vuilnisbakken analyseerde, bleek dat daar Red Bull ook veruit het grootste aandeel had. Het is simpelweg het meest populaire merk, dát is de verklaring."

De meeste uren gaan naar het oprapen van alle zooi, maar het venijn zit 'm in de staart. Thuis wordt de buit gecategoriseerd, gewogen en gelabeld. Al die datapunten zijn een wapen om een verandering te forceren bij de bron, of in de politiek. "Ik word steeds activistischer', verzucht hij.

Briefjes van vijf

Ook een Zwerfinator kan niet álles van straat plukken. "Daarom maak ik soms heel gerichte wandelingen. Dan raap ik bijvoorbeeld alleen koffiebekers of drankverpakkingen op. En bijzondere dingen. Geld. Dat gaat allemaal naar mijn kinderen. Briefjes van vijf kom ik het meest tegen, en muntjes. Gisteren vond ik nog een VVV-bon van dertig euro. Zonde om te laten liggen." Want Dirk is natuurlijk wel goed, maar niet gek.

De eindstand

Zijn eindstand van het dagje Amersfoorts zwerfonderzoek? 1694 stuks. Waaronder een ongeopend flesje Heineken waarvan de uiterste houdbaarheidsdatum al in 2017 verstreek.

afbeelding van de Zwerfinator
De Zwerfinator heeft de berm weer schoon geplandeld.

Ga je mee plandelen?

'Plandelen' is een samentrekking van wandelen en plastic afval plukken. Wil jij ook een keer plandelen? Doe dan mee aan een van de aankomende events waarbij je gezamenlijk afval gaat prikken.

Utrechtse Plandeldag, 27 augustus 2022
Op zaterdag 27 augustus organiseert onze blogger Anton Damen, beter bekend als de Plandelman, de 1ste Utrechtse Plandeldag. Samen met lokale opruimhelden worden binnen 24 uur 900 Utrechtse straten schoongemaakt. Je leest er meer over in dit interview.

Eneco Clean-Up Walk, 22 en 23 oktober 2022
Dit najaar organiseert Koninklijke Wandelbond Nederland (KWbN) samen met Eneco weer een grote, landelijke opruimactie: de Eneco Clean-Up Walk. Op 22 en 23 oktober kun je plandelend jouw omgeving weer schoon en groen maken. Zet 'm alvast in je agenda!