Direct naar de content Direct naar de hoofdnavigatie Direct naar de footer
Blog

Landgoedwandelingen: Landgoed Haarzuilens aan de rand van de stad

Aan de rand van Vleuten, op een steenworp afstand van Utrecht, pronkt het grootste kasteel van Nederland. Een dorp werd ervoor verplaatst en de ontgonnen venen zijn inmiddels een natuurgebied waar je een heerlijke wandeling kunt maken. Ellen wandelde de 11 kilometerlange wandeling van Natuurmonumenten.

Ellen Luijks
Landgoedwandelingen Landgoed Haarzuilens Aan De Rand Van De Stad: Kasteel de Haar
(Foto: © Ellen Luijks)

Eerst even ditWandelboswachter Ellen gaat regelmatig alleen, met haar gezin of vriendinnen op avontuur in de Nederlandse natuur. Als auteur van de wandelgidsen ‘Wandelen langs watermolen’ en de reconstructies van de Bondswandelwegen neemt ze je graag mee de natuur van Nederland in. Graag knoopt ze natuur en cultuurhistorie aan elkaar. Ontdek door de ogen van Ellen de unieke en wonderlijke natuur in eigen land.

Vele vogels

Bij de Geertje’s Hoeve kijken we even naar de dieren en ook Hoeve Wielrevelt heeft als zorgboerderij wat kleinvee rondlopen. Als we het lange pad naar achteren lopen, horen we al snel het geroep van een fazant. Zo laat hij aan de hennen weten dat hij er is, maar vertelt hij ook andere hanen dat ze niet welkom zijn. Het duurt niet lang voor we zicht hebben op de Haarrijnseplas. Deze regenwaterplas is kraakhelder en vele vogels, zoals oeverzwaluwen, scheren over het water heen op zoek naar voedsel. De trekpont, die onderdeel is van de kinderwandelroute ’t Natte Laand, slaan we deze keer over. Deze route liepen we voor de wandelgids ‘De spannendste wandelroutes met kinderen’. De plas is trouwens ontstaan door zandwinning voor de aanleg van de wijk Leidsche Rijnen de verbreding van de A2.

Landgoedwandelingen Landgoed Haarzuilens Aan De Rand Van De Stad: Vogel spotten
(Foto: © Ellen Luijks)
Landgoedwandelingen Landgoed Haarzuilens Aan De Rand Van De Stad: Weiland gras
Bloeiend fluitenkruid in het Natte Laand. (Foto: © Ellen Luijks)

Hooilanden

We lopen door een ware bloemenzee. Overal vliegen zweefvliegen en hommels. Niet alleen de fluitenkruid bloeit mooi wit, maar het zijn vooral de boterbloemen die met hun gele kleur een waar tapijt over de hooilanden heen leggen. Een blauwe reiger vliegt op en een haas maakt een sprintje; je zou niet zeggen dat Utrecht hier op een steenworp afstand ligt. Het geruis van de wind verstomt het geluid van de snelweg. 

Haarzuilens

De route maakt een op-en-neertje naar het dorp Haarzuilens dat voor de bouw van het huidige Kasteel de Haar moest wijken. De Haar is ook de naam van het oorspronkelijke dorp dat naast het kasteel lag. De kasteelheer wilde echter nieuw kasteeltuinen aanleggen en daarvoor moest het dorp verdwijnen. Een kilometer oostelijker werd een nieuw dorp uit de grond gestampt, uitgezonderd van de toen vervallen kerk. Die staat nog steeds naast het kasteel. De rood-witte luiken verraden welk gebouwen bij het landgoed horen.  

Landgoedwandelingen Landgoed Haarzuilens Aan De Rand Van De Stad: Oude raadszaal
Wandel langs het oude raadshuis van Haarzuilens. (Foto: © Ellen Luijks)
Landgoedwandelingen Landgoed Haarzuilens Aan De Rand Van De Stad: Klein Limburg
Klein Limburg vormt een mooie overgang naar het veenweidegebied. (Foto: © Ellen Luijks)

Klein Limburg

Als je uit Limburg komt, is het altijd leuk om door een stukje natuur heen de lopen met de naam ‘Klein Limburg’.  Vond de naamgever het op Limburg lijken? Tuinarchitect Copijn heeft 100 jaar geleden in ieder geval zijn best gedaan en dit gebied ontworpen als onderdeel van het kasteelpark. Met de bosjes, het water en de gele boterbloemvelden vormt het gebiedje een mooie overgang van het kasteelpark naar het achterliggende veenweidegebied. 

Parkbos

In 2015 plantten maar liefst 15.000 mensen tijdens een grote actie 70.000 bomen. Ook het ontwerp van dit nieuwe parkbos sluit aan bij het oorspronkelijk ontwerp van het park bij het kasteel. De bruggetjes, maar ook de stapstenen in het water of door het moeras, maken het een avontuurlijke wandeling. Ook hier wemelt het van het dierenleven, zeker op zo’n zonnige dag als vandaag.

Landgoedwandelingen Landgoed Haarzuilens Aan De Rand Van De Stad: Aangelegd parkbos
Loop over bruggetjes en stapstenen voor een avontuurlijke wandeling. (Foto: © Ellen Luijks)

Kasteel de Haar

Dan komen we bij het letterlijke hoogtepunt van de route: Kasteel de Haar zelf. Een reusachtig poortgebouw met daarachter een groot koetshuis heet ons welkom. Kasteel de Haar lijkt wellicht een oud kasteel, maar dat is het helemaal niet. Nadat het vorige kasteel afbrandde was er eigenlijk niet veel meer van over. Étienne baron van Zuylen van Nyevelt van de Haar had rond 1890 wilde plannen toen hij de ruïne erfde. Hij gaf de beroemde Limburgse architect Cuypers de opdracht om een kolossaal Frans kasteel te ontwerpen dat eruit zag alsof het uit de middeleeuwen kwam.

Landgoedwandelingen Landgoed Haarzuilens Aan De Rand Van De Stad: Kasteel de Haar
Wandel langs het hoogtepunt van de route, Kasteel de Haar. (Foto: © Ellen Luijks)

Maar liefst 20 jaar duurde de bouw. De eerder genoemde tuinarchitect Copijn mocht de kasteeltuinen ontwerpen en daarvoor liet de baron 7000 volwassen bomen vanaf de Utrechtse Heuvelrug komen om het park meteen volume te geven. Heb je tijd, dan is een bezoek aan het kasteel en de tuinen zeker de moeite waard. Daarna lopen we door de monumentale beukenlanen en bloemrijke graslanden weer terug naar de parkeerplaats.  

Praktische informatie

  • Parkeren: Parkeerplaats Thematerweg 5, 3455 SM Haarzuilens (betaald parkeren, voor leden van Natuurmonumenten gratis). 
  • De route die Ellen wandelde is 11 km en te downloaden vanaf de website van Natuurmonumenten.   
  • Horeca: Hoeve Wielrevelt, Thematerweg 10c, Haarzuilens. Geertje’s Hoeve, Thematerweg 5, Utrecht. Koetshuis de Haar, Kasteellaan 1, Utrecht.