Tijdens een wandeling in het donker kun je bij helder weer van alles aan de hemel zien staan. Wandel.nl geeft je tips om tijdens het wandelen naar de sterren en planeten te kijken, zodat je nog meer kunt genieten van jouw wandeling in het duister.
Dieren, planten, bijzondere gebouwen: tijdens een wandeling is er heel veel te zien. Op onze aardbol, maar ook in de lucht. Tijdens een avondwandeling (of hele vroege ochtendwandeling) kun je, mits het onbewolkt is, van allerlei moois aan de hemel zien staan.
In Nederland is het nog maar op heel weinig plekken echt donker. We spreken ook wel van lichtvervuiling. Om sterren en planeten goed te kunnen bekijken, moet je naar een plek waar weinig lichtvervuiling is. Het gaat dan om een afgelegen gebied, ver weg van de bewoonde wereld. Veel natuurgebieden zijn na zonsondergang niet toegankelijk om verstoring van de natuur te voorkomen. Een gebied waar je in het donker wél van al het moois aan de hemel kunt genieten, is Nationaal Park Lauwersmeer. Dit gebied in het noorden van Groningen is niet voor niets uitgeroepen tot Dark Sky Park. Het is één van de weinige plekken in Nederland waar het ’s avonds en ’s nachts nog echt donker is. Bij helder weer kun je er zelfs de Melkweg zien. In het gebied vind je bovendien een paar hemelplatformen, uitkijkpunten waar je een prachtig uitzicht hebt op de sterrenhemel.
Hoewel het er waarschijnlijk niet zo donker zal zijn als in Dark Sky Park Lauwersoog kun je ook op andere plekken in Nederland goed sterren en planeten zien. Geschikte plaatsen zijn onder meer het strand, het platteland (mits hier geen verlichte kassen in de buurt staan) of één van de Waddeneilanden. Zorg dat je een weids uitzicht hebt, bijvoorbeeld op een hoger gelegen punt (een dijk of duin) in het landschap.
Het spreekt voor zich: alleen bij helder weer kun je sterren en planeten zien tijdens het wandelen. Ga dus sterren kijken als het onbewolkt is.
Een wandeling bij volle maan is prachtig, maar niet als je sterren wilt zien. Bij volle maan is er te veel licht aan de hemel en dat verstoort het zicht op sterren en planeten.
Wil je weten wat je in de lucht kunt zien? Dan is een speciale app, zoals de gratis app Sky View, heel handig. Download de app, richt je smartphone naar de hemel en je ziet wat er te zien is. Van sterrenbeelden tot planeten en de twee grootste satellieten (de Hubble-telescoop en het International Space Station, ISS). De app Sky View is te downloaden in de App Store en in Google Play.
Met het blote oog kun je prima sterren en ook planeten bekijken. Wil je de maan goed bekijken, en bijvoorbeeld de kraters kunnen zien, dan is een verrekijker handig. Kies een verrekijker die niet te groot is, want anders heb je een statief nodig om een stabiel beeld te kunnen zien. Een veelgebruikte verrekijker om sterren te kijken heeft een vergroting van 7x en een lensopening van 50 mm. In dit artikel lees je meer over verrekijkers. Met een telescoop kun je natuurlijk nog meer aan de hemel zien, maar een telescoop is vanwege het grote formaat en gewicht lastig mee te nemen tijdens het wandelen.
Hoe meer je van sterren en planeten weet, hoe meer je gaat zien. Er bestaan heel veel boeken over sterren en planeten. Of bezoek eens een Sterrenwacht. Er zijn er diverse in Nederland en vaak organiseren deze jaarlijks meerdere sterrenkijkavonden. Een deskundige vertelt je dan van alles over wat je aan de hemel kunt zien.
Denk als je in het donker wandelt aan goede verlichting. Niet alleen om zelf te zien waar je loopt, maar ook om ervoor te zorgen dat andere verkeersdeelnemers jou zien. In dit artikel lees je meer over verlichting tijdens het wandelen.
Sterren zijn eigenlijk grote gasbollen, die licht en warmte geven. Ze lijken allemaal hetzelfde, maar sterren verschillen ten opzichte van elkaar in grootte, in leeftijd en in temperatuur. De sterren die je tijdens je avondwandeling aan de hemel ziet staan, zijn niet steeds dezelfde. Nieuwe sterren komen en oude sterren verdwijnen. Hoe donkerder de plaats is waar je bent, hoe meer sterren je kunt zien. Sommige sterren staan in patronen: sterrenbeelden. Het bekendste sterrenbeeld is de Grote Beer. Deze is het hele jaar door te zien. In het voorjaar staat de Grote Beer recht boven je hoofd aan de hemel en in het najaar wat lager in het noorden. De zeven meest heldere sterren van dit sterrenbeeld hebben de vorm van een steelpan.
Soms zie je ‘m voor een klein deel of voor de helft en soms helemaal (bij volle maan). De maan is maar liefst 4,5 miljard jaar geleden ontstaan en staat ongeveer 384.000 kilometer van de aarde af. Je ziet het gedeelte van de maan dat door de zon wordt beschenen. De donkere vlekken die je ook met het blote oog kunt zien, zijn kraters die zijn ontstaan door meteorietinslagen. Vroeger dacht men overigens dat dit zeeën waren. Met een verrekijker kun je de kraters nog beter zien. We zien vanaf de aarde steeds dezelfde kant van de maan, omdat de rotatie van de maan om haar as net zoveel tijd kost als de tijd die de maan nodig heeft om rond de aarde te draaien.
Rond de zon draaien negen planeten, inclusief de aarde. Of eigenlijk acht, want Pluto wordt tegenwoordig beschouwd als dwergplaneet. Mars, Jupiter, Saturnus en Venus zijn de helderste planeten aan de hemel en zijn bij goede omstandigheden (bijvoorbeeld heldere nachten en weinig lichtvervuiling) zichtbaar zonder telescoop. Soms is ook Mercurius zichtbaar, maar die is vaak lastiger te zien omdat hij dicht bij de zon staat en daardoor alleen bij zonsopgang of zonsondergang kort zichtbaar is.
Ze lijken op grote sterren, maar het verschil is dat je ze niet ziet knipperen. Sterren staan heel veel verder van de aarde af dan planeten en door de grote afstand zorgt de dampkring ervoor dat we sterren zien knipperen. Planeten draaien om de zon en zijn daarom niet altijd op hetzelfde moment en op dezelfde plaats aan de hemel te zien. Dan maakt het soms lastig om te bepalen welke planeet je ziet. Op deze site kun je per datum zien welke planeten er te zien zijn (bij helder weer uiteraard).
Een komeet is een grote klomp van steen, ijs en stof die om de zon draait. Opvallend aan een komeet is de staart. Deze ontstaat als de komeet dicht bij de zon komt, waarna door opwarming ijs en stof verdampen. Zo’n staart kan miljoenen kilometers lang zijn. Meestal kunnen we kometen niet zien, maar af en toe is een komeet zo helder dat deze vanaf de aarde zichtbaar is. Dit was in de zomer van 2020 nog het geval, toen we de komeet Neowise konden zien. Mocht je ‘m hebben gemist: hij is pas over 7000 jaar weer zichtbaar.
Misschien heb je wel eens een vallende ster gezien. Dit is eigenlijk puin uit de ruimte (bijvoorbeeld van de maan) dat de dampkring binnenkomt. Dit noemen we ook wel een meteoriet. Meteorieten kunnen met een snelheid van maar liefst 250.000 kilometer per uur de dampkring in komen. In de dampkring wordt zo’n stuk puin heel snel afgeremd, waardoor deze zeer heet wordt en verbrandt. Dit is wat je aan de hemel kunt zien en wat we ook wel een vallende ster noemen. Al van oudsher is het gebruikelijk om bij een vallende ster een wens te doen.
Kijk je op een heldere avond een tijdje in de lucht, dan zie je soms bewegende sterren. Zie je geen knipperende lichten en hoor je geen geluid, dan is dit waarschijnlijk geen vliegtuig maar een satelliet. Er vliegen er op dit moment zo’n 5000 boven aarde en je kunt ze soms zien doordat ze het zonlicht weerkaatsen. De ISS (het International Space Station) is het grootste object dat je kunt waarnemen. Het ruimtestation cirkelt achttien keer per dag rond de aarde, globaal van west naar oost. Het bevindt zich 400 kilometer boven de aarde en heeft een snelheid van 28.000 kilometer per uur. Bijzonder om je te realiseren dat er zich bemanningsleden in dit station bevinden. Op deze site kun je per dag zien hoe laat je ISS (bij helder weer) kun zien.
Wat zijn de voordelen van wandelen in de avond? Een mooie zonsondergang, de frisse avondlucht en een...
Verrekijkers zijn er in diverse soorten en maten. Welke is geschikt om mee te nemen tijdens je wande...
Als je in het donker gaat wandelen, is goede verlichting erg belangrijk. Niet alleen om te kunnen zi...