Veel mensen gaan naar een begraafplaats om een overleden dierbare te bezoeken. Deze laatste rustplaatsen stralen veel rust uit en zijn vaak een plek van bezinning. Dat maakt deze plekken, misschien niet voor de hand liggend, geschikt om een wandeling te maken. Zeker als de begraafplaats omgeven is door natuur. Wandel.nl heeft daarom vijf wandelroutes over en langs begraafplaatsen geselecteerd waar je in alle stilte kunt wandelen.
Wandelen over begraafplaatsen klinkt een beetje luguber en voor sommige mensen misschien ongepast. Toch vinden mensen hier vaak juist ook een bepaalde rust die je nergens anders vindt. De bekende psychiater Dirk De Wachter dwaalt bijvoorbeeld in steden graag over begraafplaatsen, vertelde hij in een interview met Wandel.nl Magazine (nr 3-2024).
Dirk de Wachter legt het uit. “Die plekken zijn stil, want de doden zijn stil. Ze zeggen niet zo veel. Ze fluisteren. De doden worden in onze cultuur ook niet zoveel bezocht. Dus het is daar zeer rustig.”
In Parijs heeft hij zelfs een favoriet, niet de bekende Cimetière du Père-Lachaise maar die van Montparnasse. “Daar liggen een aantal van mijn helden zoals Baudelaire, Hessel, Huysmans, Sartre en De Beauvoir en Serge Gainsbourg! Er heerst daar een bepaalde sereniteit en het is nogal groots daar. Ik groet dan de doden. Zij zijn mij genegen. Ik heb ook veel van die mensen die ik noem gekregen.”
Ook dichterbij huis kun je prachtige wandelingen maken over begraafplaatsen die vaak omarmd zijn door parken en bossen.
Begraafplaats Soestbergen is de oudste algemene begraafplaats van de stad Utrecht. Over deze in 1830 aangelegde begraafplaats kun je over slingerende paden een wandelroute lopen. Bij de entree aan de Gansstraat kun je een beschreven wandelroute uit een box pakken met extra achtergrondinformatie over deze bijzondere plek. Je komt langs graven van onder andere Nicolaas Beets, Gerrit Rietveld en Dirkje Kuijk, oude treurbomen en kunstobjecten. Extra bijzonder is de cirkel van keldegraven, de ‘Ring van Zocher’, in het midden van de begraafplaats. Dit is een grafheuvel met twee verdiepingen waar oude adellijke families en gewone burgers begraven zijn.
In Utrecht ligt nog een bijzondere begraafplaats waar je over kunt wandelen: Kovelswade. Deze tweede Utrechtse algemene begraafplaats werd in 1901 aangelegd toen Soestbergen vol begon te raken. Sinds 2001 heeft Kovelswade de status van rijksmonument. Deze begraafplaats kenmerkt zich door de symmetrische aanleg met rechte lanen en cirkels en een bijzonder koepelvorming aulagebouw. Kovelswade is erg geschikt om over te wandelen. Het is ook aangesloten op het Oosterspoorbaan wandelpad. Dit is een langgerekt park met fiets- en wandelpad over een voormalig drukke goederenspoorlijn. Als je onder de Waterlinieweg doorloopt kun je nog een mooi rondje van 4 kilometer wandelen over landweggetjes en via het oude jaagpad weer terug naar het Oosterbaanpad.
Op het randje van de Utrechtse Heuvelrug in Rhenen ligt het indrukwekkende Militair Ereveld verscholen in de bossen van natuurgebied de Grebbeberg. In mei 1940 was dit een van de plekken waar hevig werd gevochten na de invasie van Duitsland in Nederland. Het Militair Ereveld Rhenen herinnert nu samen met overgebleven loopgraven aan die ‘Slag om de Grebbeberg’. Op het Ereveld zijn meer dan 850 omgekomen soldaten begraven, waarvan ook honderden bij de gevechten op de Grebbeberg. Na een ronde langs de vele gedenkstenen kun je alles nog even laten bezinken op de wandelroute over de Grebbeberg. Met uitzichtpunten over de Nederrijn, Blauwe Kamer en Betuwe heb je alle ruimte om weg te mijmeren.
Nederland kent nog meer van dit soort oorlogsbegraafplaatsen. Het Nationaal Ereveld Loenen is ook al zo’n indrukwekkende plek om te bezoeken. Dit is de laatste rustplaats van ruim 4000 oorlogsslachtoffers, zowel militairen als burgers, die omkwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog en gewelddadige conflicten daarna. Bijzonder aan deze begraafplaats is dat de graven bijna onopvallend over het bosgebied zijn verspreid. Je vindt op het ereveld geen kruizen maar liggende stenen. Als je hierlangs wandelt kunt je een QR-code scannen om naar het verhaal van een slachtoffer te luisteren. Voor kinderen is bij het entreegebouw een speciale jeugdroute met informatieve opdrachten te vinden. Je kunt ook iedere zondag (maart t/m oktober) vanaf 11.00 uur een wandeling met een gids maken om nog meer verhalen bij de graven te horen.
Dat een begraafplaats ook een groen park kan zijn, kun je in Zwolle zien bij Kranenburg. Door de ligging tegen het bos en de enorme oppervlakte kun je hier goed wandelen. En dat doen de Zwollenaren ook graag op deze begraafplaats. Je kunt zelf over de vele kronkelpaadjes langs graven lopen, of je maakt gebruik van de twee wandelroutes die door de beheerder zijn uitgezet. Eén route voert je langs de bijzondere objecten van de begraafplaats, zoals de graven van gefusilleerde verzetshelden en de Parnassusberg. De andere route laat je het groen van de begraafplaats zien. Sta dan zeker ook even stil bij de vijver van het Hagenpark, die in de vorm van een lelie is aangelegd. De bron van deze langgerekte vijver met meerdere niveaus symboliseert het leven: vanaf dat punt kun je het einde van de vijver niet zien, net zoals bij het leven zelf.
Naast begraafplaatsen zijn er ook natuurbegraafplaatsen. De natuurlijke omgeving staat hier centraal. Lees er meer over in dit artikel.
Wandel.nl gidst je langs enkele bijzondere natuurbegraafplaatsen in Nederland waar je in alle rust e...
Wil jij in alle rust een stevige wandeling kunnen maken? Dat kan! Wandel.nl heeft 10 wandelroutes vo...
De laatste zondag van oktober is het de Dag van de Stilte. Op deze dag zijn er op diverse plaatsen i...
Deze 'gelukswandeling' in Limburg start bij Natuurbegraafplaats Bergerbos en voert je door het Munni...
Verlang je ernaar te wandelen in rust en stilte met alleen de geluiden van de natuur om je heen? In ...
In een wereld waarin we geleefd worden door allerlei verplichtingen en social media, vergeten we nog...