Direct naar de content Direct naar de hoofdnavigatie Direct naar de footer
Uitrusting

Tips voor natuurfotografie: zo gebruik je het licht

Hoe kun je gebruik maken van het licht in jouw wandelfoto’s? Wij gingen op onderzoek uit én vroegen extra tips van wildlife- en natuurfotograaf Joren de Jager, die prachtige foto’s deelt op Instagram. Een expert in het vangen van licht!

afbeelding van Schotse hooglanders in het gouden uurtje.
Foto: © Joren de Jager

Instellingen

Niet iedereen beschikt over een dure spiegelreflexcamera, maar ook met je smartphone kun je prima fotograferen. Hiervoor moet je wel even in de instellingen van je telefoon duiken. Allereerst is het handig om de resolutie niet te laag te zetten. Als je een foto maakt met een lage resolutie en je wilt deze afdrukken, dan wordt de foto erg korrelig en wazig. Mocht je de mogelijkheid hebben, dan heeft het de voorkeur om je foto’s in RAW-formaat te maken. Standaard staat de instelling waarschijnlijk op JPG-formaat. Het voordeel van RAW boven JPG is dat het een groter bestandsformaat is, dat beter kleur opneemt en waardoor je de foto beter kunt nabewerken.

Eén van de belangrijkste instellingen, zeker met felle lichten in de zomer, is de ISO-waarde. Dit is de lichtgevoeligheid van de camera. Op een zonnige dag levert een te hoge ISO-waarde een overbelichte foto op. Stel je ISO-waarde daarom overdag ook zo laag mogelijk in.

Meer tips over instellingen lees je in dit artikel.

Tip van fotograaf Joren de Jager:

Vaak zijn de mogelijkheden van de standaard camera-app op je telefoon vrij beperkt. Prima voor dagelijks gebruik, maar als je iets meer gebruik wil maken van alle mogelijkheden, dan is het aan te raden om een andere camera-app te downloaden, zoals Camera+, ProCam of Focos.”

Maak gebruik van schaduw en licht

Nu je weet hoe je je instellingen kunt gebruiken, is het tijd om te fotograferen. In de zomer staat de zon hoog aan de hemel en is het licht fel. Het is dan lastig om goede foto’s te maken, want het felle licht zorgt onder andere voor harde schaduwen op je te fotograferen object of de foto’s zijn snel overbelicht. Het is daarom belangrijk te letten op de stand van de zon ten opzichte van je te fotograferen object en om je instellingen in de gaten te houden. Met dit testje kun je zien wat licht en schaduw doen:

- Fotografeer vanuit de schaduw een persoon of object in de zon.
- Fotografeer vanuit een zonnige plek een persoon of object in de zon.
- Fotografeer vanuit de schaduw een persoon of object in de schaduw.
- Fotografeer vanuit een zonnige plek een persoon of object in de schaduw.

afbeelding van een hert, gevangen in het licht.
Foto: © Joren de Jager

Tegenlicht

De stand van de zon kan je foto maken of breken. Je zit vrij veilig als je fotografeert met de zon in de rug. Hierbij schijnt het licht ook recht op het voorwerp of persoon dat je wilt fotograferen (pas op dat je eigen schaduw niet in beeld komt). Een voordeel hiervan is dat je bijvoorbeeld geen of niet te veel schaduwen in het te fotograferen gezicht hebt.

Spannender worden foto’s door ze met tegenlicht te fotograferen. Hierbij fotografeer je als het ware tegen de zon in. Het onderwerp of de persoon wordt daardoor onderbelicht. Hierdoor ontstaat een silhouet dat fel contrasteert met de achtergrond. Probeer bij het fotograferen met tegenlicht eens om vanuit de schaduw een onderwerp in de zon te fotograferen. Wat gebeurt er dan?

afbeeldingen van herten bij tegenlicht.
Foto: © Joren de Jager

Tip van fotograaf Joren de Jager:

“Als ik tegen het licht in fotografeer, probeer ik het silhouet van het onderwerp goed vast te leggen. Ik probeer er daarom altijd voor te zorgen dat er achter het onderwerp van mijn foto ‘niks’ meer te zien is. Hierdoor komt het silhouet mooi naar voren. Probeer hiervoor een laag standpunt te kiezen of een onderwerp op een heuvel te fotograferen. Zoals te zien is bij de foto van deze edelherten op de Veluwe.”

Golden hour

Ben jij ook zo’n fan van zonsopkomsten of-ondergangen? Het uur voordat de zon opkomt of ondergaat wordt ook wel golden hour genoemd. Op dit moment van de dag is het zonlicht meer rood en zacht van kleur. De zon staat dan laag aan de horizon, waardoor het licht een langere afstand door de atmosfeer aflegt. Het indirecte zonlicht is daardoor minder hard. Je kunt met dit licht prachtige foto’s maken. Houd een lage ISO-waarde aan of speel hiermee en gebruik eventueel een statief. Door een langere sluitertijd van je camera is de kans op bewogen foto’s namelijk hoger.
Nog een voordeel van deze tijdstippen: het is, vooral ’s ochtends vroeg, vaak nog erg rustig buiten. Uitstekende kans op foto’s van prachtige paarse heidenvelden zonder andere mensen erop.

afbeelding van een heideveld in het gouden uur.
Foto: © Joren de Jager

Wolken

Onze Nederlandse wolkenluchten werden door vele kunstschilders in de afgelopen eeuwen al vastgelegd op het schildersdoek. Niet voor niets, want de Nederlandse luchten zijn erg fotogeniek. Dat komt door de unieke ligging van ons land aan zee, waardoor warme en koude lucht met elkaar botsen en zo de mooiste wolkenvormen creëren. Als je een landschap en lucht fotografeert, laat die prachtige wolken onderdeel zijn van je compositie.

afbeelding van een dik pak wolken boven een hert.
Foto: © Joren de Jager

Tip van fotograaf Joren de Jager:

“Als je mooie wolkenluchten wil vastleggen, ga dan niet op pad op een grijze en bewolkte dag. De wolken zijn dan niet interessant genoeg. Kies een dag uit waarop voorspeld wordt dat mooi weer over gaat in buien. Zoals een warme zomerdag die eindigt met een fikse onweersbui. Als de wolken naderen, biedt dat de beste mogelijkheden voor een spectaculaire foto. Zorg er wel altijd voor dat je, op het moment dat het noodweer losbarst, weer veilig binnen bent.”

Zonneharpen

Dit fenomeen ken je vast wel: zonneharpen. Dat zijn van die mooie lichtbundels die door de bomen heen schijnen. Ze ontstaan wanneer het vochtig is in het bos en er veel vocht in de lucht zit dat het zonlicht verstrooit. Wil je dit fenomeen in de zomer fotograferen, dan zul je vroeg uit de veren moeten, want dan is het vocht nog niet verdampt. Daarnaast moet de lucht niet te droog zijn. Op een zonnige dag in de herfst heb je net iets meer kans, omdat het dan vochtiger is.

Tip van fotograaf Joren de Jager:

“Dit vind ik zelf één van de mooiste momenten om te fotograferen. Probeer de weersvoorspelling goed in de gaten te houden. De omstandigheden moeten perfect zijn: weinig wind, een mistige ochtend en een zonnetje die door de mist heen prikt. Je zult zien dat je de meeste zonneharpen ziet als je tegen de zon in fotografeert.”

Afbeeldingen van een boom op een heideveld, waarbij zonneharpen zichtbaar zijn.
Foto: © Joren de Jager
afbeelding van een eekhoorn die gespiegeld wordt door het water.
Foto: © Joren de Jager

Waterspiegelingen

Een waterspiegeling is een reflectie van een object in het water. Het mooiste resultaat krijg je bij windstilte, waarbij er zo min mogelijk rimpelingen in het wateroppervlakte zijn. Je kunt de focus in de foto leggen op het totaalbeeld van het object op het land en de reflectie ervan in het water, maar je kunt er ook voor kiezen om de reflectie hoofdonderwerp van de foto te laten zijn. Speel met je compositie. Kies je voor de eerste optie, plaats dan de horizon in het midden van het beeld. Door herhaling van het onderwerp krijg je mooie patronen van herhaling en symmetrie.

Staan er toch rimpelingen op het water en wil je een zo gaaf mogelijk beeld maken? Stel je camera dan in op een langere sluitertijd. Gebruik een statief om beweging van de camera te voorkomen.

Tip van fotograaf Joren de Jager:

Na regen komt zonneschijn. En dat is dus het perfecte moment om weerspiegelen vast te leggen. Na een flinke regenbui ligt het bos vol met plassen, en de zon zorgt voor extra reflectie. Na een fikse regenbui op pad gaan kan dus mooie plaatjes opleveren!”

Nabewerken

Na een wandeling thuiskomen en er dan achter komen dat je foto’s toch wel erg donker of overbelicht zijn. Dan is er geen man overboord, want je kunt de foto’s op de computer nog nabewerken met programma’s als Lightroom en Photoshop.

Voor de telefoon zijn meerdere apps, waarmee je je foto’s kunt verbeteren: wat meer contrast erin, schaduw eruit, kleuren wat levendiger maken, tot retoucheren aan toe.

Apps:
Snapseed
Lightroom
Photoshop  
VSCO CAM

Tip van fotograaf Joren de Jager:

“Alle mogelijkheden van een fotobewerkingsprogramma kunnen in het begin best overweldigend zijn. Ik raad je daarom aan altijd eerst een aantal tutorials te kijken van de app die je wilt gaan gebruiken. Zo weet je binnen een mum van tijd hoe jij het maximale uit je foto’s kunt halen.”

Ook zo genoten van de prachtige foto's in dit artikel? Volg wildlife- en natuurfotograaf Joren de Jager op Instagram, via zijn account @jorendejager.