De Utrechtse Heuvelrug is populair bij wandelaars. Maar zijn er buiten de heuvels meer mooie wandelroutes in Utrecht? Zeker! Wandel.nl geeft tips.
Wandelen in de Bovenpolder bij Amerongen (Foto: Ad Snelderwaard).
Nu eens niet op de Heuvelrug van Utrecht, maar oost en west van deze groene kolos die zich van noord naar zuid over de provincie uitstrekt. Is er nog moois naast die Heuvelrug? Zeker! Wandelroutes langs fraaie rivieren, forten en kastelen, door polders (check vogelbroedseizoen!) en langs petgaten, maar ook door de oeroude steegjes van Vianen en Wijk bij Duurstede.
Tip 1: Grebbelinie
Forten, kaden, sluizen, dammen
De Grebbelinie ligt op de grens van Utrecht en Gelderland, tussen Rhenen, Amersfoort en Bunschoten. Het verdedigingswerk werd in de 18e eeuw aangelegd en bestaat uit forten, kaden, sluizen en dammen waarmee het oostelijk gelegen lage land, de Gelderse Vallei, onder water kon worden gezet (wat nooit is gebeurd). Na WOII werd de Grebbelinie, onder supervisie van Staatsbosbeheer, aan de natuur overgelaten. Dijken en kades zijn nu overwoekerd met groen en het krioelt langs de linie van vogels, vlinders en amfibieën.
Wandelroutes Grebbelinie
Het Grebbeliniepad, 91 km, blauwgroen gemarkeerd en beschreven in gids Grebbeliniepad.
NS-wandeling Grebbelinie, rondwandeling vanuit Veenendaal-De Klomp. Eentje uit de oude doos, maar waarvan de routebeschrijving nog bestaat.
Tip 2. Het Eemland
Polder, boerenland en dijken
Het Eemland is een streek in het noordoosten van de provincie Utrecht in het stroomgebied van de rivier de Eem. Het noorden, de Eemvallei, bestaat uit open veenweideland, het zuiden sluit aan op de Gelderse Vallei, begrensd door de bosrijke Utrechtse Heuvelrug. Bijzonder aan Eemland zijn de waaien (of wielen). Het zijn met water gevulde gaten ontstaan na dijkdoorbraken. In 2005 zijn de waaien benoemd tot het zevende aardkundige monument van de provincie Utrecht. Wandelen door het Eemland is wandelen door de polder, over boerenland en dijken langs de Eem. Het Eemland heeft een zeer actieve IVN, met een schat aan informatie op hun site.
Bij de Koppelpoort in Amersfoort stroomt de Eem het Eemland binnen (Foto: Wikipedia).
Tip 3: Vianen en omgeving
Oude dorpen en een fort
Vianen was in de Middeleeuwen een Vrijstad; een plek met eigen regels en een vluchtplaats voor ‘vreemdelingen met geld’. De binnenstad gaat schuil achter een buitenmuur met daarop een kanon met kogels. Binnen de muren lag ooit kasteel Batestein, maar daarvan rest niet meer dan de Hofpoort en een pompje. In het buitengebied voeren wandelroutes door de uiterwaarden van de Lek, waar je hoogstamfruitbomen vindt en het griendencomplex van Autenna en Bolgerijnen. Hoogtepunten in de omgeving zijn de oude dorpen Hagestein, Zijderveld en Everdingen, plus Fort Everdingen en het sluis- en stuwcomplex van Ossenwaard.
Wandelroutes Vianen en omgeving
Vanaf Toeristisch Overstappunt (TOP) Vianen kun je verschillende wandelroutes volgen, o.a. stadswandeling Vreeswijk-Vianen (9 km), de Brederoderoute (7,6 km) en wandelroute Weids en Groen (18,2 km).
Tip 4: Maarsseveense Plassen
Rond de Grote Plas
Maarsseveen was ooit een moerasachtig gebied. Stroken en plassen in strakke patronen wijzen nog op vroegere verkaveling en turfwinning in het noordelijk deel van het gebied. Ten zuiden van Moleneind ligt recreatiegebied Maarsseveense Plassen, dat bestaat uit De Grote Plas en De Kleine Plas. De eerste heeft opvallend schoon water, en diep bovendien, hier en daar 30 meter. Een wandelpad van 5 km voert rondom de plas, die in trek is bij kleine karekiet, fuut of glanskop te spotten. In de zomer kun je elders langs de plassen ook liefhebbers van 'textielloos recreëren' tegenkomen.
Het groenste deel van het groene hart ligt rond Woerden. De wandelroutes voeren er langs en over malse weilanden, dwars door de polder, over boerenland en langs kleiputten. Vroeger graasden op de weilanden bijna uitsluitend koeien. Vanwege de door de EU opgelegde superheffing (maximum aan melkproductie) hebben boeren alternatieven gezocht. Ze houden bijvoorbeeld schapen en geiten, hebben een boerencamping, verhuren kano's of verkopen boerenkaas en andere streekproducten.
Wandelroutes Groene Hart
Enkele klompenpaden in het gebied zijn het 7,5 km lange Graveslootpad, het 12 km lange Houtdijkenpad en het 16,5 km lange Teylingenpad, vanaf half 2017 weer bewandelbaar na herstelwerkzaamheden kade.
Vanaf Toeristisch Overstap Punt (TOP) Oortjespad starten diverse wandelingen.
Tussen Amerongen en Wijk bij Duurstede bestaan de uiterwaarden (Nederrijn/Lek) uit glanshaverhooilanden. Deze in Nederland schaarse bloemrijke graslanden zijn vanwege de meidoorns nogal populair bij zaadetende vogels als koperwiek en kramsvogel. Hoogtepunt van het Amerongse Bos is de Amerongse Berg, 69 meter boven NAP. Het bos bestaat uit statige lanen met knotsen van beuken. Aan de zuidkant van het Amerongse Bos komen de Utrechtse Heuvelrug en de Nederrijn bij elkaar. Op de warme zuidhelling van de Utrechtse Heuvelrug is sinds de 17e eeuw veel tabak geteeld, vandaar de tabaksschuren in de omgeving van Amerongen.
Klompenpad Cotlandenpad, 9 km vanuit Leersum, 11 km vanuit Amerongen
Typische tabaksschuur in de omgeving van Amerongen (Foto: Wikipedia).
Tip 7: Vinkeveense Plassen
Dieper dan de Noordzee
De Vinkeveense Plassen is een natuur- en watersportgebied ten noordoosten van het dorp Vinkeveen. Leuke plaatsen in de buurt zijn Baambrugge, Loenersloot, Waver en Abcoude. Ook de Vinkeveense plassen zijn ontstaan door de winning van turf. Nadat het veen was weggebaggerd bleven er veenplassen achter, gescheiden door stroken land, de legakkers waarop het afgestoken turf te drogen werd gelegd. De plassen zijn op sommige plaatsen 53 meter diep, en dat is dieper dan grote delen van de Noordzee.
Wandelroutes Vinkeveense Plassen
Vanaf het Toeristisch Overstap Punt (zuid-west zijde plassen) kun je verschillende wandelroutes volgen, o.a. de 12 km lange Demmerikroute en de 13 km lange Spoordijkroute, beide via knooppunten.
In de winter komen er duizenden fouragerende ganzen in Steenwaard.
Tip 8: De Steenwaard, Lek
Ganzen en graslanden
Steenwaard is een uiterwaardengebied langs de Lek, dichtbij de gemeente Houten. Door het gebied loopt de Waterlinie, een oude verdedigingslinie waarbij het land zo'n 40 - 50 cm onder water gezet kon worden. De linie bestaat uit een strook polderland van ongeveer vijf kilometer breed tussen Muiden en de Biesbosch. De linie deed dienst van 1815 tot ongeveer 1940. En nu? In de winter komen er duizenden fouragerende ganzen samen, 's zomers vormen de uiterwaarden bloemrijke graslanden.
Wandelroutes
Rondje Liniepontje - 10 km, VVV Kromme Rijnstreek, rood-wit markering. Je steekt met een pontje 2 keer de Lek over. Alleen te lopen van mei t/m september.
De Kromme Rijn stroomt vanaf de Nederrijn bij Wijk bij Duurstede tot de Stadsbuitengracht in Utrecht. Het Kromme Rijngebied omvat enkele landgoederen, zoals Niënhof, Oostbroek, Sandwijck, Wulperhorst en Blikkenburg, plus het natuurgebiedje de Vikinghof waar de reuzenpaardenstaart groeit, een zeldzame plantensoort die het goed doet op plekken met kalkhoudend water. Volg je de kronkels van de Kromme Rijn dan stuit je naast al dit moois ook nog op oude jaagpaden, karakteristieke dorpen met fraaie boomgaarden.
Wandelroutes Kromme Rijngebied
Wandelroute Het Kromme Rijnpad, een bewegwijzerde wandelroute van 29 km tussen Utrecht en Wijk bij Duurstede, die grotendeels de loop van de Kromme Rijn volgt.
Kun je niet kiezen, polder, bos, berg of rivier? Dan is het Utrechtpad misschien wel de oplossing. Het geelrood gemarkeerde streekpad (SP13) is 162 km lang, opgedeeld in 5 trajecten en rijgt het mooiste van de provincie Utrecht (en Gelderse Vallei) aaneen. De wandelroute is uitgezet tussen Utrecht - Wijk bij Duurstede - Amerongen - Amersfoort - Utrecht. Veel plezier!
De Oude Gracht in het centrum van de stad Utrecht.
Tot slot, nóg meer wandeltips Utrecht..
Utrecht te voet - voor wandelroutes in en rond de stad Utrecht.
NS-wandelingen in Utrecht (De Vuursche; Elsterberg; Heiligenbergerbeek, Hollandse Kade, Landgoed Groeneveld, Lange Duinen, Utrechtse Heuvelrug, Beukenburg).
Route
Route
Route
Route
Route