Nederland is een echt waterland: het barst van de kanalen, meren en rivieren. Langs deze waterwegen kun je eindeloos wandelen en genieten van vogels, libellen en bijzondere waterplanten. Wandel.nl zet vijf routes langs kleinere rivieren voor je op een rij: van De Kromme Rijn tot De Geul.
Wandelen langs een rivier is puur genieten. Natuurlijk kun je dat ook goed doen langs de grote rivieren in Nederland, maar langs de kleinere riviertjes ervaar je vaak nog meer van die ontspannen sfeer. Het water kabbelt rustig door het landschap, en terwijl je met een kalme tred meandert langs de oevers en af en toe een bruggetje oversteekt, kom je volledig tot rust. Deze rivieren zijn bij uitstek geschikt voor een ontspannen wandeltocht:
De Kromme Rijn is een riviertje met een lengte van 28 kilometer in de provincie Utrecht. Het loopt vanaf de Nederrijn bij Wijk bij Duurstede via Cothen, Werkhoven, Odijk en Bunnik tot aan de Stadsbuitengracht in de stad Utrecht. Dit riviertje is vermoedelijk ontstaan rond het jaar 1000 v. Chr. en was ooit een belangrijke aftakking van de Rijn naar de Noordzee. In 1122 werd de Kromme Rijn afgedamd bij Wijk bij Duurstede en verloor de rivier de functie als afvoer naar de Rijn. In de 19e eeuw werd deze rivier onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Tegenwoordig is het geen brede rivier meer, maar een rustig kronkelend watertje. Je kunt de Kromme Rijn heel mooi volgen over het gelijknamige pad. Je kunt deze route van 29 km in één stuk lopen of verdeeld over vier etappes van 6 tot 8 km. Bij het Kromme Rijnpad loop je lange stukken over het Jaagpad en je komt langs overblijfselen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zoals Fort Lunet, Fort Rijnauwen en Fort Vechten. Je kunt deze route gemakkelijk in beide richtingen (dus vanuit Utrecht of Wijk bij Duurstede) volgen door de blauwe bordjes met de tekst ‘Kromme Rijnpad’.
De Linge is duidelijk een veel langere rivier: 108 km. Dit stroompje ontspringt bij het Betuwse Doornenburg en mondt bij Gorinchem uit in de Merwede. De Linge was vroeger een sterk stromende rivier, maar sinds de indamming in 1819 is het water een stuk rustiger geworden. Die afdamming, die Lingewerken zijn gaan heten, vonden plaats na overstroming van het Vijfherenland en de Alblasserwaard. Nu kabbelt De Linge langs weilanden en boomgaarden. Zeker als de fruitbomen in bloei staan is het heerlijk wandelen langs de oevers van De Linge.
Wandelen langs De Linge kan met verschillende routes. Met de Lange Afstands Wandelroute het Lingepad loop je vanaf Leerdam naar de Duitse grens bij Nijmegen. Deze route van 98 km is een populair wandelpad. Dat komt waarschijnlijk ook door de verschillende landschappen die je doorkruist: Neder-Betuwe, Over-Betuwe en het Rijk van Nijmegen. Het Lingepad is ook onderdeel van het Grote Rivierenpad, waar het Oeverloperpad je vanaf Leerdam naar Hoek van Holland gaat.
De Berkel is een relatief onbekende rivier die door de Achterhoek slingert. De bron van de 110 kilometer lange Berkel ligt in het Duitse Billerbeck. In de buurt van het gehucht Oldenkotte komt het riviertje Nederland binnen en bij Zutphen mondt De Berkel uit in de grotere IJssel. In de geschiedenis is vaker geprobeerd De Berkel recht te trekken, zeker in de jaren zestig zijn veel stukken sterk gekanaliseerd. De laatste jaren krijgt het sympathieke watertje zijn natuurlijke gang weer terug, wat het wandelen langs De Berkel ook veel afwisselender en spannender maakt.
Achterhoeker Dolf Lagemann, die al het IJsselpad initieerde, heeft langs dit riviertje het Berkelpad uitgezet. In een wandelgids beschrijft hij deze 165 km lange wandeling door de Achterhoek richting het Westmünsterland in Duitsland. Deze route is verdeeld over twaalf etappes, waarbij je steeds wordt getrakteerd op een ander decor. In het boekje en op de website kun je de routebeschrijving en veel achtergrondinformatie vinden.
Iets noordelijker in Twente is De Dinkel op een subtiele manier een bepalende factor in het landschap. Dit riviertje kronkelt in het grensgebied van Nederland en Duitsland. De Dinkel ontspringt ten Noorden van Coesfeld in Noordrijn-Westfalen en komt tussen Gronau en Losser de Nederlandse grens over. Dan stroomt het verder langs Lutterzand en gaat dan bij Neuenhaus weer de grens over om in de rivier de Vechte uit te monden. In Nederland stroomt De Dinkel ook door een bijzonder natuurgebied: het Dinkelland, wat is aangemerkt als Natura2000 gebied.
Als je De Dinkel wilt ontdekken dan kun je vanuit Denekamp met een route van 10,5 km lekker meeslingeren. Op deze wandeling volg je het stroomgebied van De Dinkel en word je verrast door bos, landgoederen en weilanden met steeds dat riviertje in je buurt.
Bij Limburg denk je snel aan de Maas, maar in het zuidelijkste puntje van deze provincie is de veel smallere Geul ook heel leuk om langs te wandelen. Door het hoogteverschil in de heuvels heeft De Geul wat een rivier voor veel mensen een rivier maakt: watervalletjes. De Geul ontspringt in het grensgebied tussen België en Duitsland en komt bij Cotessen in Nederland binnen. Door het heuvelland kronkelt De Geul zo’n 37 km om bij Voulwames bij Meerssen in de Maas uit te monden. In het stroomgebied van De Geul vind je ook allerlei zijbeken, waarbij sommige maar enkele decimeters breed zijn.
Het Geuldal is daardoor voor de waterliefhebbers een waar paradijs. Dit dal ligt ten zuiden van Gulpen. Vanuit Epen heeft Natuurmonumenten een prachtige wandeling uitgezet van 6 km waarbij je het Geuldal in optima forma ziet met hellingen, natte graslanden en bijzondere beestjes. Je komt hier ook langs allerlei uitgesleten bochten in De Geul waar je goed de kracht van het water kunt zien.
Watertorens zijn in het oog springende torens, vaak in stedelijk gebied. Hun originele functie hebbe...
Hoe kun je gebruik maken van het licht in jouw wandelfoto’s? Wij gingen op onderzoek uit én vroegen ...
Nederland kent een groot aantal vestingstadjes. Veel van de verdedigingswerken van deze steden zijn ...
Heb je een nieuwe rugzak nodig? Rugzakexpert deuter geeft je tips waar je als wandelaar op kunt lett...