Plandelen is wandelen en tegelijkertijd zwerfafval opruimen. In de rubriek ‘Plandelen met…’ gaat Anton Damen, beter bekend als Plandelman, maandelijks met een plandelaar op pad. Dit keer met een wel heel bijzonder exemplaar...
Door Anton Damen
De mooiste stukjes Nederlandse natuur liggen soms op een steenworp afstand van de snelweg. Neem de Middelwaard, aan de uiterwaarden van de Lek bij Vianen, pal aan de A2. Terwijl het verkeer voorbijraast, grazen de Schotse Hooglanders aan de oevers en broeden de oeverzwaluw en de bruine kiekendief. Alex van Eck is hier vaste gast, mét zijn labrador Joy. Want de Middelwaard is ook een geliefd hondenlosloopgebied van 35 hectare groot. Een grote zwaan scheert rakelings over en zet de landing in op de recreatieplas. "Dat is toch net die KLM-commercial, niet?", verzucht Alex.
Dit verhaal vindt zijn oorsprong in het water, maar wel een ander water. Een paar jaar geleden stond Alex op vakantie in Curaçao tot aan zijn knieën in het water. Of beter gezegd: in het vuilnis. Autobanden, koelkasten, autowrakken en plastic soep. Met daartussen een verdwaalde schildpad. Dat was een eyeopener. Ja, hij kende de onheilspellende beelden wel van tv, maar er zelf middenin staan en met eigen ogen aanschouwen, da's toch van een andere orde. En denk maar niet dat het in Nederland nu veel beter is gesteld. "Ik ben niet bepaald dom, maar ik kwam tot conclusie dat ik 43 jaar naïef en blind was. Ik kon me groen en geel ergeren aan dat ene blikje dat maar op straat bleef liggen, maar opruimen? Dat was iets voor de gemeente of een ander, vond ik. Tja."
Toen de knop bij Alex eenmaal om was, dat in actie komen een positiever gevoel geeft dan ergernis, ging het hard. Het scheelt natuurlijk dat hij een helpend handje heeft. Of beter gezegd: een helpende poot. Want binnen een week had hij Joy getraind om plastic flesjes en blikjes op te rapen. Het gevonden spul gaat mee in een speciaal hondenrugzakje. De opruimkunsten van Joy bleken een schot in de roos. Vier jaar verder is de labrador zeventigduizend volgers op Instagram rijker, mocht ze op audiëntie bij Mark Rutte en werd ze gekroond tot Dier van het Jaar.
Het jachtinstinct van Joy komt prima van pas in de Middelwaard, waar troep aanspoelt die door binnenschippers overboord is gekieperd, door de rivier werd meegevoerd of achtergelaten is door recreanten. De speelse Joy wordt nooit chagrijnig van troep - net als haar baasje. Het achterliggende idee is te laten zien hoe leuk (en gemakkelijk) zwerfafval aanpakken is. En de droom? "Niet elke hondenbezitter hoeft zijn hond dit kunstje te leren. Maar als al die baasjes en bazinnen bij elke wandeling met de hond zelf maar één voorwerp op zouden rapen... dan komen we een heel eind. Met twee miljoen honden die een keer of vier keer per dag worden uitgelaten, heb je dan in een week tijd 56 miljoen stuks zwerfafval uit de natuur gevist!"
Morgen gaan Alex en Joy weer op pad, of het nu hondenweer is of niet. Dan is ook de jongste aanwinst van de partij: labrador Bas. "Die is speciaal getraind op specifieke energydrank-blikjes; ik noem hem de eerste Red Bull-hond van Nederland."
Als journalist schrijft Anton Damen onder meer voor AD, Toeractief en Wandel.nl. Maar onder de alias Plandelman maakt hij de straten eh... veilig. Of beter gezegd: schoon. Gewapend met knijpstok bindt hij, samen met een groeiend leger van andere opruimhelden, de strijd aan met het oprukkende zwerfafval.
Het mooie van plandelen -wandelen en ondertussen plastic en andere troep verzamelen- is dat praktisch iedereen het kan én dat het letterlijk en figuurlijk een opgeruimd gevoel geeft. Behalve zwerfvuil bestaat de oogst ook uit spontane duimpjes omhoog en 'goed bezig'-aanmoedigen. Maar ook uit verhalen en vondsten, onverwachte ontmoetingen en inspirerende gesprekken. Die verzamelt hij allemaal op www.plandelen.nl, want zijn ultieme missie is om heel Nederland aan de plandel te krijgen.