Direct naar de content Direct naar de hoofdnavigatie Direct naar de footer
Blog

Pelgrimeren in Brussel, in het spoor van Santiago de Compostella

Al honderden jaren maken wandelaars de voetreis naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostella. Om ervoor te zorgen dat pelgrims niet verdwaalden, worden de routes aangeduid met de iconische Sint-Jacobsschelp. Wij volgen deze symbolen door de binnenstad van Brussel.

Eva Hopstaken
Pelgrimeren in Brussel, in het spoor van Santiago de Compostella; de heilige Sint-Jacob
De heilige Sint-Jacob in de St-Michiels en St-Goedelekathedraal (Foto © Eva Hopstaken)

Tekst & Beeld: Eva Hopstaken

Pelgrimeren in Brussel, in het spoor van Santiago de Compostella; St-Michiels en St-Goedelekathedraal
St-Michiels en St-Goedelekathedraal (Foto © Eva Hopstaken)

Echte pelgrim

“Zou dat een pelgrim zijn?” vraagt mijn wandelmaatje zachtjes aan me wanneer onze ogen langs de heiligenbeelden speuren in de St-Michiels en St-Goedelekathedraal in Brussel.
“Wie?”
“Daar, die man met de onverzorgde baard en die grote rugzak.”
“Kan,” zeg ik afwezig.
Ik ben zoekende. Zoekende naar Sint-Jacob. Ik tuur van de linker- naar de rechtergalerij vol apostelen. ”Dat moet hem zijn,” roep ik iets te enthousiast en ook een tikkeltje te hard. “De wandelstok en kijk de schelp, ja dit is hem!” concludeer ik tevreden. De vermoedelijk pelgrim passeert ons en knikt vriendelijk. Eerst naar ons en dan naar het standbeeld van Sint-Jacob. “Zie je,” reageert mijn wandelmaatje, “onze eerste echte pelgrim.”

Van Grote Markt naar Kolenmarkt

Zoals pelgrims van weleer en hedendaagse wandelaars en bedevaartgangers stappen we vanaf de imposante St-Michiels en St-Goedelekathedraal richting de Grote Markt. Voordat we ons tussen de talloze toeristen mengen, zoeken we nog even de serene rust op in de Sint-Annakapel, nu beter bekend onder de naam Magdalenakerk.

We banen ons een weg tussen de opgestoken paraplu’s. Regent het? Welnee, het zijn aanbieders van gratis stadstours. Een groep studenten rust uit op de warme kasseien van dit centrale plein in de stad. Een Aziatisch echtpaar laat zich door een ober op de foto zetten voor het Gotische stadhuis op de Grote Markt. In vroeger tijden was deze plaats ideaal om als pelgrim je voorraad (opnieuw) aan te vullen voor de te maken tocht. Brood, kaas, noem maar op. De straatnamen rondom de Grote Markt verwijzen nog altijd naar de producten die er ooit verkrijgbaar waren. Nu domineren friettenten en souvenirwinkels diezelfde panden. Tijden veranderen.

Pelgrimeren in Brussel, in het spoor van Santiago de Compostella; de Grote Markt
Het gotische stadhuis op de Grote Markt (Foto © Eva Hopstaken)
Pelgrimeren in Brussel, in het spoor van Santiago de Compostella;
De Sint-Jacobsschelp als routemarkering (Foto © Eva Hopstaken)

“Kijk! We zitten goed. Op de gevel van deze kerk (Onze-Lieve-Vrouw van Goede Bijstandkerk, gelegen aan de Kolenmarkt) zit dé schelp.” Emblemen met een gele schelp op een blauwe ondergrond zijn, net als de bronzen schelpen op de straten, het symbool voor de beroemde route. Tegenover de kerk lonkt het terras. Een ijskoude ice tea is precies wat we op deze warme dag nodig hebben. Met dit uitzicht smaakt zo’n drankje extra lekker.

Hallepoort

Dwars door de Marollen, de authentieke, rustieke wijk met een geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen, stappen we naar de Hallepoort. Een monument van niet minder dan zes eeuwen oud. Indrukwekkend? Zeker! We komen echter voor het parkje naast dit gebouw.

“Is dit het?” vraag ik mezelf hardop, een kleine teleurstelling wegslikkend, af.
“Ik denk het,” krijg ik als emotieloze reactie.
“Dit. Dit is het?” herhaal ik omdat ik het, duidelijk in ongeloof verkerend, niet kan bevatten.

Pelgrimeren in Brussel, in het spoor van Santiago de Compostella; de Hallepoort
De Hallepoort (Foto © Eva Hopstaken)
Pelgrimeren in Brussel, in het spoor van Santiago de Compostella; kunstwerk Pelgrim
Kunstwerk Pelgrim van Manolo Paz (Foto © Eva Hopstaken)

Anti-climax

Over smaak – én kunst – valt niet te twisten, maar het mag duidelijk zijn dat ik het kunstwerk getiteld Pelgrim – in 1999 vervaardigd door de Spaanse beeldhouwer Manolo Paz – tegen vind vallen. “Dus dit beeld eert de (anonieme) reiziger op weg naar het bedevaartsoord?” vraag ik nog eens voor de zekerheid. Het antwoord niet afwachtend, richt ik mijn blik opnieuw op de Halletoren, ooit de laatste post in Brussel met als volgende halte Parijs. De aanblik van deze bezienswaardigheid hou ik liever in mijn gedachten als sluitstuk van onze Santiago de Compostella-wandeling door Brussel. Benieuwd wat jij ervan vindt.

 

Praktische informatie

  • De route vanaf het Madouplein tot aan de Hallepoort is ongeveer 7 kilometer.
  • De route/brochure is hier te downloaden.
  • Kom met de trein of parkeer de auto buiten het centrum van Brussel. Het Mandouplein (start) en de Hallepoort beschikken beide over een metrohalte. Een vervoersbewijs aanschaffen is niet nodig, je checkt eenvoudig in (en uit) met je pinpas.
  • Hoewel deze kerk niet in de route opgenomen is, is deze zeker een bezoek waard: Sint-Jacob-op-Koudenbergkerk. Adres: Borgendaalgang 1 (Koningsplein), 1000 Brussel, België. Volgens overleveringen staat dit godshuis op de plaats waar in de middeleeuwen pelgrims onderdak vonden op weg naar Santiago de Compostella. Vermoedelijk is dat ook de reden dat Sint-Jacob de patroonheilige van deze kerk is.
  • We hebben ze niet geteld op onze route, maar in totaal tref je ruwweg 50 Sint-Jacobsschelpen in het straatbeeld van Brussel.
  • Enthousiast geworden om de Santiago de Compostella route te lopen? Vanuit Brussel heb je nog 2.200 kilometer voor de boeg.
Pelgrimeren in Brussel, in het spoor van Santiago de Compostella; bronzen Jacobsschelp op de grond
Bronzen Jacobsschelp op de grond (Foto © Eva Hopstaken)

Help ons mee

Heb jij de route gelopen en kom je erachter dat de informatie op Wandel.nl niet klopt? Help ons en stuur een mailtje naar redactie@wandel.nl, dan passen wij het aan.